ÇERKEŞÎ MUSTAFA EFENDİ VE ÇERKEŞİYYE TARİKATI

Authors : Öncel DEMİRDAŞ

Pages : 135-158

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çerkeşî Mustafa Efendi 1156/1743-1229/1814 tarihleri arasında yaşamış Osmanlı Dönemi mutasavvıflarındandır. Kendi ismine nispet edilen Çerkeşiyye Tarikatı’nın kurucusudur. Çerkeşiyye, Halvetiyye Tarikatı’nın Şa’bâniyye kolunun şubelerinden biridir. Yaşadığı dönem itibarıyla 18. ve 19. Yüzyıl Osmanlı Dönemi mutasavvıflarından biri olan Mustafa Efendi, Halvetiyye Tarikatı’nın Şa’bâniyye koluna mensup Zoralı Şeyh Mehmed Efendi`ye intisap etmiş ve ondan hilafet almıştır. Birçok halife yetiştiren Mustafa Efendi, dönemin ulemâ ile tarikat mensupları arasında vuku bulan ihtilâflar hakkında kaleme aldığı “Risâle fî Tahkîki’t-Tasavvuf” isimli eser Tasavvuf ilmî disiplini içinde büyük önem arzeder. Makale, Çerkeşiyye’nin kurucusu Mustafa Efendi`nin hayatını ve halifelerini, tarihi sürecini ve irşad faaliyetinde bulunduğu bölgeleri, tarikatın Anadolu’daki kollarını ve bu kolları temsil eden şeyhleri konu edinmektedir. Çerkeşiyye’nin teşekkül sürecinin bir gereği olarak çalışmamızda öncelikle Halvetiyye Tarikatı ve onun kollarının teşekkül süreci incelenecek, daha sonra Çerkeşiyye şubesi ve bu şubenin faaliyetlerine değinilecektir. 
Keywords : Halvetiyye, Çerkeşiyye, Mustafa Efendi, halife, dergâh