XVI. YÜZYILA AİT ÇAĞATAYCA BİR KÜBREVÎYYE RİSALESİ

Authors : Mohammad Shakib ASIM

Pages : 268-279

View : 24 | Download : 16

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Asya Türk halklarının tasavvufî hayatı ve düşüncesi üzerinde büyük tesiri olan Kübreviyye tarikatının kurucusu Necmeddîn Kübrâ insert ignore into journalissuearticles values(540/1145-618/1226);, Harezmşâhlar döneminde yaşamıştır. Necmeddîn Kübrâ, İslam dünyasında uzun süren ilim ve irfan yolculuğunun ardından Harezim’e dönüp halkı irşada başlamış ve tarikatını, “tövbe, zühd, tevekkül, kanaat, uzlet, devamlı zikir, teveccüh, sabır, murakabe ve rıza” şeklinde sıralanan on esas üzerine kurmuştur. Kübrâ sonrası birçok kola ayrılan Kübrevîlik, XV. Asırdan itibaren özellikle Orta Asya’da Muhammed Nurbahş insert ignore into journalissuearticles values(ö. 869/1464); ve Gulam Alî Nişâpurî insert ignore into journalissuearticles values(ö.?); gibi zatlar tarafından Şi’î bir çizgide devam ettirilmiştir. XVII. yüzyılın başlarında yazıldığı tahmin edilen elimizdeki Çağatayca el yazma risaleden anlaşıldığı kadarıyla Kübrevîlik, XVI-XVII yüzyıllarda Özbek Hanlıklarının hâkim olduğu Maverâünnehir’de tamamen Sünnî bir çizgide devam ettirilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda risalenin tercümesinden yola çıkarak XVI-XVII yüzyıllar arasında Mâverâünnehir bölgesinde Kübrevîliğin izleri araştırılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Necmettin Kübrâ, Kübrevîyye, Tarikat, Risale, Çağatayca