Parkinson Hastalığı Patogenezinde Esansiyel Yağ Asitleri ve Kolesterolün Etkileri

Authors : Meltem MERMER, Hilal YILDIRAN

Pages : 120-126

Doi:10.22312/sdusbed.626176

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2020-03-03

Article Type : Review Paper

Abstract :Parkinson hastalığı insert ignore into journalissuearticles values(PH); bilişsel ve motor semptomları içeren nörodejeneratif bir hastalıktır. Beyinin vücuttaki en yağlı ve yüksek oranda kolesterol içeren bir organ olması nedeniyle normal fonksiyonlarını sürdürülmek için yağlara ve kolesterole ihtiyaç duyar. Elzem yağ asitleri beynin birçok hücresel fonksiyonunda rol almaktadır. Linoleik asit ve α-linolenik asit vücut tarafından sentezlenemediği için elzem yağ asitleri olup diyet ile alınmalıdır. Bu iki esansiyel yağ asidi daha uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitlerinin insert ignore into journalissuearticles values(PUFA); sentezi için öncüdürler. Beyin serbest PUFA seviyeleri oksidatif stres ve inflamasyon bağlı olarak artmaktadır. Ayrıca oksidatif stres beyinde yüksek seviyelerde bulunan DHA ve AA’in peroksidasyonuna ve bunun sonucunda da dopaminerjik sistem nörodejenerasyonuna neden olmaktadır. Diyetin esansiyel yağ asidi içeriği nörotransmitter sistemleri etkilemektedir. Kronik omega-3 insert ignore into journalissuearticles values(w-3); yağ asidi eksikliği dopamin reseptörü bağlanmasında azalmaya, serotonin reseptörü yoğunluğunda artışa ve dopamin metabolizmasında değişikliklere neden olabilirken substantia nigrada görülen  dopaminerjik nöron kaybının az da olsa DHA tarafından önlendiği deneysel olarak gösterilmiştir. Beyin fonksiyonlarının devamlılığı için önemli olan kolesterolün de kanda normal seviyelerin üstüne çıkması beyinde oksidatif stresi ve buna bağlı olarak PH riskini arttırabilir. Diyet esansiyel yağ asitleri ve kolesterol seviyesi ile PH gelişimi riski arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların birbirleri ile çelişen sonuçları bulunmaktadır. Bu nedenle esansiyel yağ asitleri ve kolesterolün PH’nın oluşumu, önlemesi ve/veya semptomları azaltma etkisi konularını kesinleştirecek daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç vardır.
Keywords : Parkinson hastalığı, esansiyel yağ asitleri