BİR SÛFİ ŞAİRİN ŞİİRİ: HAŞİM BABA ÖRNEĞİ

Authors : Mehmet ÜNAL, Nurettin ÇALIŞKAN

Pages : 231-240

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :“Hâşim,” “Hâşimî”, “Üsküdarlı Hâşim Baba”, “Üsküdârî”, “Bandırmalı-zâde” mahlaslarıyla tanınan ve daha çok “Hâşim Baba” olarak bilinen Mustafa Hâşim Efendi, XVIII. yy’ın önde gelen mutasavvıf şairlerindedir. Hâşim Baba, Celvetî adap ve erkânına göre yetişmiş, daha sonra Bektaşiliğe meyletmiş ve bu tarikat bünyesinde dedebabalık yapmıştır. Dîvân, Vâridât, Ankâ-yı Maşrık ve Devriyye-i Ferşiyye olmak üzere dört eserinin varlığı bilinen Hâşim Baba, nesirden çok şiirleriyle tanınmış ve şöhret bulmuştur. Hâşim Baba’nın şiirlerinin ana kaynağı vefatına kadar tesiri altında bulunduğu tasavvuftur. Kendisi ne Celvetîlerce tam bir Celvetî, ne de Bektaşîlerce tam bir Bektaşî olarak kabul edilmiş ama bu durum onun tasavvuf neşvesini derinden yaşamasını mani olmamıştır. Bu makalede yaşadığı dönemin önemli şairlerinden birisi olarak kabul edilen Hâşim Baba’nın şairliği incelenmiş, şiirlerinde işlediği konular, kullandığı vezinler, tercih ettiği nazım şekilleri ve şiirlerinin dil ve üslup özellikleri üzerinde durulmuştur. Şiirlerin dil ve üslup özellikleri incelenirken tenkidi bir tutum benimsenerek bazı ifade kusurlarına, vezin hatalarına işaret edilmiştir
Keywords : Celvetiyye, Tasavvuf, Haşim Baba, Divan şiiri, XVIII Yüzyıl