İDEALAR TEORİSİ BAĞLAMINDA PLATON’DA AKIL İLKELERİNİN ANALİZİ

Authors : Yunus Emre AKBAY

Pages : 133-155

View : 15 | Download : 16

Publication Date : 2017-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, klasik mantığın dayandığı temel sayılan ve akıl ilkeleri olarak bilinen özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü halin imkânsızlığının Platon’un eserlerindeki anlamı ve kullanımı analiz edilmektedir. Platon, özcü varlık anlayışından hareket eden, bu sayede doğru bilginin imkânını savunan bir filozof olarak, öğrencisi ve mantığın kurucusu Aristoteles’ten önce bu ilkeleri tanımlamış ve kullanmıştır. İdealar ve görüngüler âlemi olarak ayırdığı varlıkta, hakikati ideaların bir özelliği kabul eden Platon, özdeşliği bu aşkın varlıklardan hareketle temellendirmiş, sonrasında çelişmezlik ve üçüncü halin imkânsızlığı ilkeleriyle görüngüler âleminde var olan değişim problemine çözüm üretmeye çalışmıştır. Filozofun sisteminde idealar ve görüngüler arasındaki ontik ayrılık, yeniden hatırlama teorisiyle birleştirilerek, akıl ilkelerinin elde edilmesini ve uygulanmasını içine alan bütün epistemik süreçler tutarlı bir şekilde temellendirilmiştir. Bu çalışmada, öncelikle bu ilkelerin mahiyeti ve tanımı, Aristoteles ile kıyaslamalar yapılarak, ontolojik ve epistemik açıdan incelenmekte, sonrasında ise Platon’un eserlerindeki uygulamalarıyla örneklendirilerek ele alınmaktadır. 
Keywords : Platon, İdealar Teorisi, Akıl İlkeleri