COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DE LİDER İHRACATÇI SEKTÖRLERİN DİKEY UZMANLAŞMA PAYLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Authors : Reyhan ÖZEŞ ÖZGÜR, Mehmet ZANBAK

Pages : 1-22

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir ülke ihraç ettiği bir malın üretiminde ithal girdiye yer veriyorsa bu durum ihracatçı ülkenin dikey uzmanlaşmasıyla sonuçlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 5 sektörün dikey uzmanlaşma paylarını karşılaştırmalı olarak analiz etmek ve COVID-19 pandemisinin söz konusu sektörler ile Türkiye’nin dış ticareti üzerindeki olası etkilerini değerlendirmektir. Araştırmada hesaplanan dikey uzmanlaşma payları yardımıyla lider ihracatçı sektörlerin ve toplam Türkiye ihracatının ithal girdi kullanımına dikkat çekilmekte ve ithal girdi bağımlılığının azaltılmasına yönelik çözüm önerileri sunulmaktadır. Çeyreklik verilerden hareketle yapılan analiz sonucunda 2018-2020 döneminde hem sektörel bazda hem de Türkiye genelinde ithal girdi bağımlılığının arttığı sonucuna ulaşılmaktadır. Bununla birlikte makinalar sektörü ihracatta yabancı katma değer oranı en yüksek sektör olarak tespit edilirken, tekstil, ihracatta yabancı girdi oranı en düşük sektör olarak kendini göstermektedir. Ayrıca toplam ihracatın dikey uzmanlaşma payı, 2020 yılının ikinci çeyreğinde pandeminin ihracatı yavaşlatması etkisiyle bir gerileme gösterse de, bu süreç yılın son çeyreğinde tersine dönmüş ve yeniden yukarı yönlü ivmelenmiştir.
Keywords : Dikey uzmanlaşma, ithal girdi bağımlılığı, ihracatçı sektörler, Türkiye