Obez çocuk ve adolesanlarda artmış demir eksikliği riski ve insülin direnci ile ilişkisi

Authors : Fatma DURSUN

Pages : 183-188

View : 24 | Download : 13

Publication Date : 2019-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Çocuklarda obezite prevelansı giderek artmaktadır. Obez çocuk ve adolesanlarda demir, çinko, vitamin A ve vitamin E düzeylerinin düşük olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur, fakat vitamin ve mineral eksikliği ile enflamasyon, insülin direnci ilişkisini gösteren yeterli veri yoktur. Bu kesitsel çalışmanın amacı, obez ve obez olmayan çocuklarda vitamin ve mineral düzeylerinin vücut kitle indeksi, lipid profili, insülin direnci ve enflamasyon ile ilişkisini irdelemektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yaşları 10-18 arasında olan, 77 obez ve 34sağlıklı çocuk alındı. Hastalardan alınan kanda şu parametreler değerlendirildi; demir, total demir bağlama kapasitesi (TDBK), vitamin A, vitamin E,  çinko, lipid profili, high-sensitive C-reactive protein (hsCRP), glukoz ve insülin. Transferrin saturasyon indeksi (TSI) demir/ TDBKx 100 ile hesaplandı. İnsülin direnci (İD ) tanısı için homeostasis model of assessment-insulin resistance ( HOMA-IR) kullanıldı. Bulgular:   Obez çocuklarda demir ve TSI düzeyleri kontrol grubundan anlamlı derecede daha düşüktü (p=0,02, p=0,00, sırasıyla). Serum vitamin E, vitamin A ve çinko düzeyleri obezlerde kontrol grubuna göre daha düşük olmakla birlikte anlamlı düzeyde değildi (p>0, 05). Her iki grubun folat, vitamin B12, hemoglobin ve hematokrit düzeyleri benzerdi. İD olan grupta demir ve TSI daha düşüktü (p=0, 01; p=0, 01).  Ayrıca demir ve TSI, HOMA-IR (r=-0, 40, p=0, 00 ve r=-0, 38; p=0, 00, sırasıyla) ve hsCRP (r=-0, 286, p=0, 004 ve r=-0, 282, p=0, 005, sırasıyla) ile negatif ilişkiliydi. Sonuç : Obez çocuklarda serum demiri ve TSI daha düşüktür. Ve her ikisinin de obezlerdeki kronik enflamasyon ve insulin direnci ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle obez çocuk ve adolesanlar vitamin ve mineral eksiklikleri özellikle de demir eksikliği açısından araştırılmalıdır. 
Keywords : Obezite, çocuklar, vitamin ve mineral eksikliği, demir eksikliği