Obstrüktif uyku apne hastalarında kısa form-36 ve Dünya Sağlık Örgütü yaşam kalitesi ölçeklerinin karşılaştırılması

Authors : Filiz Manga Günaydın

Pages : 19-28

Doi:10.21673/anadoluklin.1419384

View : 36 | Download : 31

Publication Date : 2025-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada; Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL –BREF) ve Kısa Form 36 (SF-36) anketlerinin obstrüktif uyku apne sendrom (OSAS)’lu hastalarda; yaşam kalitesini değerlendirmede güvenilirliğini ve etkinliğini karşılaştırmayı amaçladık. Yöntemler: Bu çalışmaya Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi nöroloji kliniği uyku ve uyku bozuklukları merkezinde 25.11.2023-05.01.2024 tarihleri arasında OSAS tanısı alan 50 hasta ve polisomnografisi (PSG) normal saptanan 20 kişi kontrol grubu olarak alındı. Sigara kullanımı, eşlik eden hastalıklar (diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi), PSG’de apne-hipopne indeksi (AHI), rapid eye movement (REM) evresi, non-REM Evre 1 (N-REM 1), non-REM Evre 2 (N-REM 2), non-REM Evre 3 (N-REM 3) oranları, ortalama oksijen (O2) saturasyonu not alındı. Hastalara WHOQOL –BREF ve SF-36 anketleri, Beck depresyon ölçeği (BDI), Epworth Uykululuk Skalası (ESS) uygulanarak; WHOQOL –BREF ve SF-36 anketlerinin güvenilirliği ve etkinliği karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışma; %35,7’si (n=25) kadın ve %64,3’ü (n=45) erkek olmak üzere toplam 70 olguyla yapıldı. Olguların %28,6’sı (n=20) kontrol ve %71,4’ü (n=50) hasta grubu olarak alındı. İstatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermese de; OSAS grubunda Epworth Uykululuk Skalası ve Beck depresyon ölçeği skorları daha yüksek saptandı (p>0,05). Gruplara göre olguların WHOQOL-BREF Ölçeği skorları istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemekle beraber genel sağlık, fiziksek sağlık ve çevre skorları OSAS hastalarında daha düşük saptandı (p>0,05). SF-36 fiziksel fonksiyon skorları; istatistiksel olarak anlamlı olmasa da OSAS grubunda daha düşük saptandı. Erkeklerin SF-36 “Fiziksel fonksiyon” skoru kadınlardan istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte dikkat çekici düzeyde yüksek saptandı (p=0,054; p>0,05). Erkeklerin SF-36 “Fiziksel rol güçlüğü” skoru (p=0,009; p<0,01), “Emosyonel rol güçlüğü” skoru (p=0,025; p<0,05) ve “Sosyal işlevsellik” skoru (p=0,021; p<0,05) kadınlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek saptandı. Sonuç: Çalışma; OSAS hastalarında yaşam kalitesini değerlendirmede SF-36 ölçeğinin, WHOQOL–BREF ölçeğine göre daha iyi bir gösterge olduğunu gösterdi. OSAS hastalarında, iki yaşam kalite ölçeğinin tanıda ve tedavi verilecek hasta grubunu tespit etme konusunda karşılaştırılması yapılmadığı için, çalışmanın literatüre katkıda bulunacağını vurgulamak istiyoruz.
Keywords : Dünya Sağlık Örgütü, ölçekler, tıkayıcı uyku apne sendromu, yaşam kalitesi