Türkiye’nin İyotça Zengin Suları ve Kara Alanlarının Petrol ve Doğalgaz Potansiyeli

Authors : Adil ÖZDEMİR

Pages : 103-150

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2018-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkiye’nin potansiyel petrol ve doğalgaz yatakları ile ilişkili iyotça zengin sularını belirlemek için yeni bir “ Petrol ve Doğalgaz Sahası Suyu Ayırma Grafiği ” geliştirilmiştir. Bu grafik yardımıyla ülke genelinde çok sayıda iyotça zengin su kaynağı bulunduğu tespit edilmiştir. Türkiye’deki yüzey ve yeraltısularındaki iyot zenginleşmesinin sebebi, derinlerdeki petrol ve doğalgaz yataklarından jeolojik olaylar insert ignore into journalissuearticles values(tektonizma, volkanizma vb.); etkisiyle yüzeye ve yüzeye yakın bölümlere göç eden hidrokarbonlarca ve iyotça zengin rezervuar sularıdır. Bu göçün en önemli kanıtı, iyotça zengin suların aynı zamanda olgun petrol hidrokarbonlarınca da zengin olmalarıdır. Çünkü, hem iyotça hem de olgun petrol hidrokarbonlarınca zengin sular, petrol ve doğalgaz sahası sularıdır. Çalışmada, oldukça yüksek iyot içerikli çok sayıda su bulunması nedeniyle Batı ve Orta Anadolu bölgelerinin petrol ve doğalgaz potansiyelinin Güneydoğu Anadolu ve Trakya havzalarından daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla, birçok çalışmada öne sürülen görüşlerin aksine, bu çalışmada belirlenen iyotça zengin suların Batı ve Orta Anadolu bölgelerindeki özellikle çok sayıda diri fayın bulunduğu alanlarda yoğunlaşması, çeşitli jeolojik dönemlerde oluşmuş petrol ve doğalgaz yataklarının ülke genelinde genç jeodinamik olaylardan olumsuz etkilenmediğini göstermektedir. Bu çalışmanın diğer bir önemli sonucu da, aktif tektonik insert ignore into journalissuearticles values(dinamik olarak “hareketli”, “dengesiz”); ve jeolojik olarak karmaşık havzalar içeren Türkiye kara alanlarında yapılacak gelecek petrol ve doğalgaz aramaları için kaynak kaya hedefli organik kaya ve gaz jeokimyası yerine rezervuar hedefli organik hidrojeokimyasal yöntemlerin kullanılmasının daha uygun olduğunun belirlenmesidir. Çalışma ekinde verilen 76 ildeki 5189 adet su kaynağında, klasik petrol jeokimyası analizleri yapılarak bu su kaynaklarındaki iyot miktarlarının ve petrol hidrokarbonlarının jeokimyasal özelliklerinin tespit edilmesi, Türkiye kara alanlarının petrol ve doğalgaz potansiyelinin gerçek bir şekilde tanımlanmasını ve ülke genelinde yeni arama hedeflerinin belirlenmesini sağlayacaktır. 
Keywords : Türkiyenin petrol ve doğalgaz potansiyeli, iyotça zengin sular, hidrojeokimya, yeraltısuyu kirliliği, petrol hidrojeolojisi, petrol arama