المناسبة الشرعية وعلاقتها بمقاصد الشريعة Şer’î Münasebet ve Makâsıdu’ş-Şerî’a ile İlişkisi

Authors : Mohammad Rachid ALDERSHAWI

Pages : 95-115

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2016-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:`Normal Tablo`; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:``; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:`Calibri`,sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-ansi-language:EN-US; mso-fareast-language:EN-US;} Bu araştırma usûlcülere göre şer’î münasebetin tarifi ile başlamaktadır. Şer’î münasebet, hüküm için vasf-ı münasibin ortaya çıkarılmasıdır. Vasf-ı münâsib ise içkinin haram kılınmasındaki sarhoş edicilik gibi kendisinden hükmün çıkarılmasıyla sonuç olmaya uygun olanın ortaya çıktığı, açık ve sınırları kesin bir vasıftır. Sonra araştırma, usûlcülere göre vasf-ı münâsibin kısımlarına kısaca işaret etmekte; ardından, usûlcülerin de kıyas meselesinde değindikleri üzere münâsebet yolu ile makâsıdu’ş-şerî’a arasındaki ilişkiye geçmektedir. Araştırma, a); şer’î münasebetin, makâsıdu’ş-şerî’a konusunda genişleme fikrinin ortaya çıkmasından dolayı temel kaynak olduğu, b); şer’î münasebetin makâsıdu’ş-şerî’ayı keşfetme yöntemlerinden biri olduğu ve c); Makâsıdu’ş-şerî’a’nın, şer’î münasebetten alan olarak daha geniş olduğu sonucuna varmaktadır. Makâsıd’ın şer’i münasebetin yetişemeyeceği birçok alanı vardır. a); Umumun tahsisinde ve lafzın zahirinden başka bir manada anlaşılmasında kullanılması ve b); şer’i hükümlerin doğru uygulanmasında, seddi zerâi’de ve nassların illetinin belirlenmesinde makasıd’dan yardım alınması bu alanlardandır .
Keywords : Şerî münasebet, vasf ı münasib, makâsıduş şerîa