Envâru’t-Tenzîl’de Kelâm Uygulamaları ve Farklı İtikâdî Görüşlerin Değerlendirilmesi

Authors : Mehmet BAĞIŞ

Pages : 41-59

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2017-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:`Normal Tablo`; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:``; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:`Calibri`,sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:EN-US;} Kelâmı dinî ilimlerin esası kabul eden Beydâvî, kelâm ilmiyle iştigal etmiş ve bu alanda Tavâliu’l-Envâr fî İlmi’l-Kelâm , Misbâhu’l-Ervâh ve Müntehe’l-Münâ gibi eserler te’lîf etmiştir. Beydâvî, Envâru’t-Tenzîl adlı tefsirinde de itikat ile ilgili bazı ayetleri kelâm ilmi çerçevesinde tefsir etmiştir. Burhân-ı temânû’ insert ignore into journalissuearticles values(iradelerin çatışmasının delili);, iman-amel ilişkisi, büyük günah işleyen kimsenin durumu, rızık, ru’yetullâh ve şefaat gibi konular; Envâru’t-Tenzîl ’de ele alınan kelâmî konulardandır. Beydâvî bazen bir konu hakkında, Ehl-i sünnet ve Mu’tezile arasındaki itikâdî mezhep farklılıklarını mukâyeseli olarak ele almıştır. Bu doğrultuda mezheplerin görüşlerini ve mevcut delillerini ayrı ayrı zikrederek, aralarındaki ihtilaf noktalarına değinmiştir. Ehl-i sünnet ve Mu’tezile mezhepleri arasında tartışılan meselelerde Beydâvî, genellikle Ehl-i sünnet’in görüşünü tercih etmiş ve bu görüşü farklı delillerle ispatlamaya çalışmıştır. Nadiren de olsa Ehl-i sünnet ulemâsına muhalefet edip Zemahşerî’nin görüşünü tercih ettiği olmuştur.
Keywords : Beydâvî, Envârut Tenzîl, kelâm, Ehl i Sünnet, Mutezile, mezhep