Anlamı, Keyfiyeti ve İşlevi Bakımından Hz. Peygamber’e Salavat Getirme Hakkında Bir Değerlendirme

Authors : Serkan BAŞARAN

Pages : 747-778

Doi:10.35415/sirnakifd.618578

View : 20 | Download : 16

Publication Date : 2019-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber’e salavat getirmek, sünnetin teşvik ettiği, gelenekselleşmiş bir uygulamadır. Nitekim İslam coğrafyasına bakıldığında salavat pratiğinin geniş bir çerçeveye yayıldığı, ferdî veya sosyal birçok etkinliğin parçası kılınarak bir tür Hz. Peygamber ile ünsiyet kurmanın vasıtası kabul edildiği görülmektedir. Esasen Hz. Peygamber yer ve zaman kaydı koymaksızın getirilecek her bir salavatın kendisine arz edileceğini haber vererek bu bilinci ümmetine bizzat kendisi telkin etmiştir. Söz konusu geleneğin böyle bir algıyla biçimlenip yaygınlık kazanması, salavatın Hz. Peygamber’e duyulan sevginin bir tezahürü görülmesiyle de ilgilidir. Zira Allah sevgisi ve peygamber sevgisi bütün sevgilerden daha güçlü hissedilmesi istenen birer mükellefiyet olup Allah sevgisi bağlamında zikrin gördüğü işlevi peygamber sevgisi bağlamında salavat görmektedir. Diğer taraftan salavata sadece sembolik değer atfedip uygulamaya bunun ötesinde anlamlar yüklemeyi yanlış görenler de bulunmaktadır. Bu yaklaşıma göre şimdiki haliyle salavat geleneği, kişiyi atalete ve asıl sorumluluklarını ihmale sevk eden bir yapıdadır. Ülkemizde yapılan bazı çalışmalarda “salât” kelimesine bilinen anlamlarından farklı olarak yardım, destek, görev ve sorumluluk gibi anlamlar verilmesi de bu algıyı destekler niteliktedir. Kanaatimizce bu yaklaşım, çokça salavat getirmeyi şeklî yönüyle değerlendirmekte, uygulamanın Hz. Peygamber sevgisi üreten işlevini göz ardı etmektedir. Bu makale salavatın şerî naslarla ortaya çıkan anlamını, keyfiyetini ve işlevini tespit etmeyi; bu bağlamda ortaya çıkan uygulama biçimlerinin sünnete uygun olup olmadığını ele almayı, ayrıca konu hakkında yapılan bazı güncel çalışma ve eleştirileri de değerlendirmeyi hedeflemektedir.
Keywords : Hadis, Salavat, Hz Peygamber, Zikir, Sevgi