İğne yapraklı orman ağaçlarında tohum ve kozalak zararlıları

Authors : Ergin YİLMAZ, Sezgin AYAN, Sabri ÜNAL

Pages : 127-141

Doi:10.53516/ajfr.1130967

View : 26 | Download : 10

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada; iğne yapraklı orman ağaçları tohum ve kozalaklarında zarara yol açan böcek listesinin oluşturulması amaçlanmıştır. Gerek tohum ticareti gerekse orman ürünlerinde ülkeler arası ticaretin ivme kazanması birçok zararlının dünya genelinde daha da yayılmasına yol açmaktadır. Ayrıca, iklim değişikliğinin etkisi ile birçok tür yeni yayılış alanları bularak, istila alanlarını ve zarar boyutunu artırabilecektir. Bu nedenle, ağaçların kozalak gibi generatif organlarında olumsuz etki gösteren türlerin bilinmesi kaliteli tohum elde edilebilmesi açısından ayrı bir önem arz etmektedir. Yerli ve yabancı çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre birçok ağaç türünde tohum ve kozalaklarda zarar yapan türler listelenmiştir. Buna göre; 12’si Türkiye odunsu florasındaki doğal iğne yapraklı orman ağacı türü olmak üzere, toplam 82 odunsu taksonda 71 tohum ve kozalak zararlısı listelenmiştir. Bu zararlıların 57’si konofag, 14’ü ise seminifag böcek türü olarak tespit edilmiştir. Bazı zararlı türlerinin birden çok ağaç türünde zarara yol açtığı belirlenmiştir. Ağaç türü çeşitliliği açısından zarar spektrumu en geniş türler sırasıyla; Hemiptera takımından Leptoglossus occidentalis Heidemann insert ignore into journalissuearticles values(1910); insert ignore into journalissuearticles values(38 ağaç türü);, Lepidoptera takımından Dioryctria abietella’yı insert ignore into journalissuearticles values(16 ağaç türü);, 6’şar tür ile Dioryctria abietivorella, D. mendacella ve D. rubella takip etmektedir. En fazla tohum ve kozalak zararlısı 18 farklı herbivor türü ile Picea abies insert ignore into journalissuearticles values(L.); Karst. türünde tespit edilmiştir. Bu türü 9 zararlı ile Pseudotsuga menziesii insert ignore into journalissuearticles values(Mirb.); Franco, 7 türle Picea glauca insert ignore into journalissuearticles values(Moench); Voss ve Pinus sylvestris L. subsp. hamata insert ignore into journalissuearticles values(Steven);, 6 türle Picea mariana [Mill] B.S.P. ve Pinus strobus L., 5 tür ile Abies alba Mill, Cedrus libani A. Rich ve Pinus pinaster Aiton, 4’er türle Larix laricina insert ignore into journalissuearticles values(Du Roi); K. Koch, Pinus brutia Ten., Pinus pinea L., Abies lasiocarpa insert ignore into journalissuearticles values(Hooker); Nuttall, Pinus nigra Arnold ve Cupresus sempervirens L. takip etmiştir. Bu araştırmada ayrıca, ağaç türlerine en fazla zarar yapan türlerin mücadelesi üzerinde de durulmuştur. İklim değişimi etkilerinin her geçen gün daha şiddetli hissedildiği günümüz koşullarında plantasyon ve gençleştirme başarısı üzerinde dayanıklı klon, genotip ve popülasyonlarının seçim ve kullanımı daha önemli hale gelmiştir. Bu da geleceğin ıslah çalışmalarında resistant ıslahının daha yoğun ve etkin bir araç olarak kullanımını gündeme getirebilecektir.
Keywords : Konifer türleri, kozalak zararlıları, tohum zararlıları, Mücadele yöntemleri, Coniferous forests, cone pests, seed pests, control methods