Nogayların hanlık veya ulus olma sorunsalı

Authors : Derya DERİN PAŞAOĞLU

Pages : 277-290

Doi:10.1501/Tarar_0000000651

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2016-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Altın Orda Hanlığı’nda Toktamış Han’ın ardından başlayan taht mücadeleleri sonucu Deşt-i Kıpçak coğrafyasında Cuçi neslinden gelen şehzadelerin etrafında toplanmaya başlayan Cuçi ulusu XV. yüzyılda Kırım, Kazan, Kasım, Nogay, Küçüm ve Astrahan gibi siyasi parçalara ayrılmıştır. Söz konusu Cuçi Ulusu parçalarından olan Nogay Ulusu’nun ortaya çıkışı ve siyasi yapılanması Emir Edigü insert ignore into journalissuearticles values(Edige); ve oğulları tarafından gerçekleştirilmiştir. Bugünkü Nogay kabileleri Edigü neslinden gelen mirzalarla teşkilatlanmış ve kabilelerin isimleri yine bu mirzalara dayanmaktadır. Nogay Ulusunu Altın Orda bakayası parçalardan ayıran en önemli husus söz konusu teşkilatlanmada Cuçi neslinden -han soyundan- hiç kimsenin teşkilatlanmanın başında yer almamasıdır. Zira Kırım, Kazan, Astrahan, Sibir ve Kasım Hanlıkları, han soyundan şehzadelerin başa geçtiği, zaman zaman yönetimi beylerin ele geçirmesiyle sembolik duruma düşseler dahî her daim han soyunun varlıklarının muhafaza edildiği oluşumlardır. Oysa Nogaylar hâkim çoğunluğunu Mangıtların oluşturduğu Yedisan uruğlarının Edigü oğulları liderliğinde birleşerek ortaya çıkardığı oluşumdur
Keywords : Nogay, Nogaylar, Mangıt, Emir Edigü Edige,