Mısır Eski Krallığı (MÖ. 2700-2200) devrindeki ticari ağların Mısır Uygarlığı ile Nübye/Sudan devletleşmesi üzerindeki etkileri

Authors : İzzet ÇIVGIN

Pages : 371-424

Doi:10.1501/Tarar_0000000612

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2015-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma, tarihteki kültürel karşılaşma insert ignore into journalissuearticles values(ticaret, öykünme, kolonileşme); örnekleri ile bunların toplumsal değişmeye ve devletleşmeye katkısını inceleyen makaleler dizisinin yedincisini oluşturmaktadır. Metinde yanıtı aranan soru, Mısır’da devleti görünür kılıp meşrulaştırmak için ihtiyaç duyulan ticaretin güneyde insert ignore into journalissuearticles values(Nübye’de); yaşayan toplumların kurumsallaşma-devletleşme dinamikleri üzerinde nasıl bir rol oynadığıdır. Metnin temel argümanı, ticari ağların Kuzeydoğu Afrika uygarlıkları ile devletlerinin oluşumunda ve olgunlaşmasında belirleyici bir faktör olduğudur. Makalede, Mısır ordusunun bile insert ignore into journalissuearticles values(göçebe-savaşçı komşuların tehditkâr olmadığı bir devirde); sınırları korumaktan çok ticari seferlerin güvenliğine odaklandığı ileri sürülmektedir. Mısır uygarlığı, Nil ticareti sayesinde olgunlaşıp kökleşirken güney komşusu Aşağı Nübye’yi “bağımlı aracı” konumuna itmiş, orada kendininkine benzer bir devletleşmeye izin vermemiştir. Ancak daha uzaktaki Kerma Krallığı insert ignore into journalissuearticles values(Yukarı Nübye: 3. Çağlayan); ile eşitlikçi ticari ilişkiler kurmak bir zorunluluktur; Mısır, önceleri “şeflik”/ön-krallık olarak örgütlenen Kerma’daki devletleşmeyi engelleyememiş, tersine dolaylı yoldan desteklemiştir. Mısır devletinin el koyduğu artı-ürünü anıtsal binalara dönüştürüp “Altın Çağ” yaşamasında büyük payı olan uzun-mesafeli ticaret, aynı devletin MÖ. 2200’de derin bir siyasal krize düşmesinin de nedenlerindendir. Hanedan-dışı seçkinler, siyasal kurumsallaşma arttıkça serveti bölüşmeye başlamış, saraydan bağımsız hareket ederek krallara âdemimerkeziyetçi bir yönetim anlayışını dayatmış, böylece krallık otoritesini zayıf düşürüp devletin fetret devrine girmesini hızlandırmışlardır
Keywords : Mısır Eski Krallığı, Eski Nübye Sudan, Kerma, Devletleşme