Balkan Savaşlarından Milli Mücadeleye Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin yardım faaliyetleri (1912-1922)

Authors : Cemal SEZER, Ömer METİN

Pages : 167-182

Doi:10.1501/Tarar_0000000558

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2013-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hilâl-i Ahmer Cemiyeti, kurulduğu 1868 yılından itibaren hem Osmanlı Devleti hem de Türkiye Cumhuriyeti için çok önemli yardım faaliyetlerinde bulunmuştur. Kuruluş amacı sadece savaş döneminde yaralı askerlere yardım etmek olmasına rağmen Hilâl-i Ahmer; muhacirlere, fakir ve evsiz kalanlara da sahip çıkarak faaliyet alanını geniş tutmuştur. Bu bağlamda ilk yardım faaliyetleri 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı sırasında başlamıştır. II. Meşrutiyet döneminde yeniden teşkilatlanan Cemiyet, Trablusgarp Savaşı’nda sıhhiye teşkilatları vasıtasıyla kendini gösterecektir. Hilâl-i Ahmer Cemiyeti, Balkan savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele döneminde azim ve kararlı bir şekilde yaptığı yardımla asıl dikkati üzerine çekecektir. Bu zorlu savaş dönemlerinde kurulan aşevleri, çayhaneler, seyyar ve sabit hastahaneler ile asker ve sivillerin ihtiyaçları karşılanmıştır. Bundan başka bulaşıcı hastalıklarla da mücadele edilmiştir. Mondros Mütarekesi sonrasında Anadolu toprakları, İtilaf kuvvetlerinin işgaline uğradığında Hilâl-i Ahmer Cemiyeti, daha güvenli yerlere giden halka yardım etmek için sıhhiye heyetleri kurmuştur. Yine Milli Mücadele sonrasında imzalanan Lozan Barış Antlaşması gereğince mübadeleye uğrayan Yunanistan’daki Türklerin anayurda dönmelerini ve bu nedenle ortaya çıkan sorunları çözme görevini Türk hükümeti ile koordineli olarak çalışan Cemiyet gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada, i Ahmer Cemiyeti’nin Türkiye için yorucu savaşlar dönemi olarak da bilinen 1912-1922 yılları arasındaki faaliyetleri incelenmiştir
Keywords : Hilâl i Ahmer Cemiyeti, Yardım Faaliyetleri, Savaş, Muhacir, Asker