19-20. yüzyıllarda Osmanlı Balkanlarında Rusya’nın casusluk faaliyetleri

Authors : Mithat AYDIN

Pages : 17-54

Doi:10.1501/Tarar_0000000533

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2013-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı devletinin siyasi hayatında gerek kendisi tarafından, gerekse kendisi hakkında yürütülen casusluk faaliyetlerinin önemli bir yerinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı arşiv belgeleri 19-20 yüzyıllarda Rus casuslarının Osmanlı Devleti’nin Avrupa ve Asya topraklarında savaş ve barış dönemlerinde faal bir çalışma içinde olduğunu göstermektedir. Ruslar, casusluk çalışmalarında Yunan, Sırp, Bulgar, Yahudi, Ermeni gibi Osmanlı Gayrimüslimlerini kullandıkları gibi, sınır bölgelerine yerleştirdikleri kendilerine tabi İslam unsurlarından da istifade etmişlerdir. Osmanlı Balkanlarındaki Rus casusluk faaliyetleri mahiyeti itibariyle Osmanlı Devleti’nin siyasi, askerî, ticarî vs. durumuna dair geniş istihbarat çalışmalarının yanı sıra, “Yunanistan, Bulgaristan ve Arnavutlukta halkı Osmanlı Devleti’ne karşı isyana teşvik etmek”, “Osmanlı hükümeti ve ordusu aleyhinde yalan şayia ve neşriyatta bulunmak”, “İslam köylerinde karışıklık çıkarmak” gibi farklı alanlarda ve biçimlerde cereyan etmiştir. Bu tür faaliyetlerin önemi, Osmanlı yönetiminin aldığı sıkı tedbirlerde de kendini göstermiştir. İşte bu çalışma, temelde Osmanlı arşiv belgelerinden yararlanılarak, Osmanlı Balkanlarının son yüzyılındaki Rus casusluk faaliyetlerinin rolünü ortaya koymaya çalışmaktadır
Keywords : Polis Müdir i Umûmiyesi, Okhrana, Delosnor, Hafiyecilik, Rusya Casusu