Osmanlı Devleti’nde jandarma teşkilatı kurulmasının gündeme ilk defa gelişi (1839)

Authors : Ahmet ÖZCAN

Pages : 173-194

Doi:10.1501/Tarar_0000000539

View : 18 | Download : 17

Publication Date : 2013-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Osmanlı devletinde jandarma teşkilatı kurulma fikrini ilk defa gündeme getiren bir lâyiha ve bu lâyiha üzerine görüşmeleri içeren belgeler ele alınacaktır. Tanzimat’ın ilanından kısa bir süre öncesiyle tarihlenmiş lâyihayı da içeren bu belgeler Osmanlı jandarmasının kuruluş tarihiyle ilgili şimdiye kadar fark edilmemiş orijinal bilgileri vermesi bakımından önemlidir. Asâkir-i Mansure Feriklerinden Namık Paşa tarafından yazılan lâyiha Avrupa ülkelerinde bulunan jandarma teşkilatı, bu teşkilatın Osmanlı Devleti’nde kurulmasının getireceği faydalar, nasıl ve nerelerde kurulması gerektiği üzerine şekillenmiştir. Lâyihada yazılanlar ve ardından dönemin idari mekanizmasını oluşturan meclislerinin layiha hakkındaki yorumlarından hareketle akademik anlamda ciddi olarak ele alınmamış olan jandarma tarihinin en azından kuruluş aşamasıyla ilgili bazı problemleri çözülebilir. Osmanlı Devleti’nde yeni kolluk teşkilatı olarak jandarmanın tercih sebebi, jandarma teşkilatı kurulmasından dolayı doğabilecek sıkıntıların neler olduğu, neden jandarma değil de zaptiye adının verildiği gibi soruların cevapları bu problemlerin çözümünü kolaylaştıracaktır
Keywords : jandarma, Namık Paşa, Lâyiha, iç güvenlik, kolluk, zaptiye