İstanbul Kütüphanelerinde Bulunan Farsça Yazmaların Öyküsü: Bir Giriş

Authors : Osman G ÖZGÜDENLİ

Pages : 1-76

Doi:10.1501/Tarar_0000000400

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2008-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye kütüphaneleri bugün İslâmî yazmalar itibariyle dünyanın en zengin ve en değerli koleksiyonlarına sahiptir. Arapça insert ignore into journalissuearticles values(160.000 cilt);, Türkçe insert ignore into journalissuearticles values(70.000 cilt); ve Farsça insert ignore into journalissuearticles values(13.000 cilt); yaklaşık 250.000 cilt yazmadan oluşan bu zengin koleksiyonun, mecmû‘alarla birlikte 600.000 eseri bulduğu tahmin edilmektedir. Arşivlerde bulunan binlerce risâle ve rapor ile özel koleksiyonlarda bulunan pek çok yazma bu sayıya dahil değildir. Türkiye kütüphanelerinde bulunan toplam 250.000 cilt civarındaki yazmadan yaklaşık 146.000 cilt kadarı İstanbul kütüphanelerinde bulunmaktadır. Bu rakamlara göre, İstanbul, bugün dünyada en çok İslâmî yazmanın toplandığı şehir durumundadır. Elimizde kesin ve ayrıntılı kataloglar bulunmamakla birlikte, bugün Türkiye kütüphanelerinde bulunan yazmalardan ancak %6-7’sinin Farsça olduğunu söylemek mümkündür. Bununla birlikte, bu yazmalar, eskilik, orijinallik ve sanat değeri itibarıyla, sayısal oranlarının çok daha üzerinde bir önem taşımaktadır. İran dili, edebiyatı, tarihi ve kültürü ile ilgili pek çok eserin eski ve muteber nüshaları Türkiye kütüphanelerinde bulunmaktadır. Bu yazmaların oluşumu uzun bir süreçte ve farklı yollarla gerçekleşmiştir. Bu çalışma, İstanbul kütüphaneleri örneğinde, Türkiye kütüphanelerinde bulunan Farsça yazmaların oluşumu ile ilgili bir ön taslak oluşturma gayretine matuftur
Keywords : Farsça Yazmalar, İslâmî Yazmalar, İstanbul