Eston Basınında Kütahya-Eskisehir ve Sakarya Muharebeleri

Authors : Tanno TİLGAR

Pages : 159-180

Doi:10.1501/Tarar_0000000405

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2008-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Mevcut makale, Eston gazetelerinin Kütahya-Eskişehir Muharebeleri ve Sakarya Savaşı ile bu muharebelerinin öncesi ve sonrasına dair haberlerine yer vermekte ve bu çerçevede, Eston gazeteleri ve Batı gazeteleri arasında adı geçen muharebelere yönelik olarak ne tür benzerlikler ve farklılıklar olduğunu irdelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, Eston gazetelerinin savaş haberlerini hangi kaynaklara dayandırdığına da değinmektedir. Araştırma kapsamında, Estonya’da 1920’li yılların başında en yüksek satışı olan beş gazetenin 1 Temmuz–11 Ekim 1921 tarihleri arasında yayımlanmış sayıları incelenmiştir. Batı gazeteleri olarak Fransız ve İngiliz gazeteleri ele alınmıştır. Eston gazetelerinin Kütahya-Eskişehir Muharebeleri’ne dair haberleri en çok Berlin Radyosu’ndan alınmıştır. Berlin Radyosu, daha çok Atina haberlerini aktarmaktaydı. Hem Atina’dan hem de Yunanlılardan kaynaklanan haberlerin tüm Kütahya-Eskişehir Muharebeleri haberlerindeki payı çeşitli gazetelerde %58,3–%88,3 arasında değişirken, Kemalistlerin haberlerine hiç işaret edilmemiştir. Yunanlılardan ziyade Kemalist görüşlü İstanbul kaynaklı haberler ve Atina’dan alınan Reuter Ajansı’nın haberlerinin payı çeşitli gazetelerde sırası ile %5,9–%25 ve %5,9–%22,2 arasında değişmekteydi. Haberlerin içeriğine bakıldığında, Atina ve Yunan haberlerine kıyasla Batı ve özellikle İstanbul haberlerinin daha tarafsız olduğu görülür. Eston gazeteleri Yunan yanlısı haberleri hiç yorumlamadığından Fransız gazetelerine kıyasla büyük ölçüde bunların etkisi altında olduğu sonucu çıkartılabilir. Sakarya Savaşı zamanındaki Eston gazetelerinde çıkan yorumlarda Yunanistan’ın Yunanistan’ın askeri durumu ile ilgili gittikçe derinleşen şüphe ve Türk ordusunun güçlülüğü ele alınmaktadır. Bunlardan ikincisi Fransız basınında da çok üzerinde durulmuştu. Her iki basının bu konu ile ilgili tutumu kıyaslanırken özetleyebiliriz ki Eston basınında Yunanistan’ın askeri durumu hakkında ilk şüpheler ortaya çıkıp derinleşirken Fransız basını Yunanistan’ın askeri durumunun iyiliği hakkındaki önceki şüphelerinin doğru olduğunu vurgulamaktaydı. Fransız basını Yunanlılarla alay bile etmekteydi. zaferinin Türkiye’nin bağımsızlığını kazanmasına etkisi, Sakarya Savaşı, Eston gazetelerinde oldukça az yankı bulmuştu. Bir gazetede tüm Kurtuluş Savaşı’nın kısa bir özeti çıktıysa da diğer gazetede Türklerin Sakarya Savaşı’ndan sonraki tutumları konu edilmekteydi. Eston gazetelerine göre Türkler, Yunanlıları denize kadar kovalamadan önce barıştan bahsetmek istememekteydiler. Batı yorumlarında da, aynı sıralarda, Yunanlıların Türklere taviz vermesi gerektiğinden söz edilmekteydi
Keywords : Sakarya Savaşı, Eskişehir Kütahya Muharebeleri, Mustafa