İzziye Kazasının Kuruluşu ve Milli Mücadeledeki Yeri ----The Establishment of İzziye District and Its Place in Turkish National Struggle

Authors : Mustafa ÖZTÜRK

Pages : 29-45

Doi:10.1501/Tarar_0000000208

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2005-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı idari teşkilatında konar-göçer aşiretler na/liye veya kaza statüsünde birer idari birim olarak taksim edilmişlerdir. Bu suretle onlarm idari, malf, askerf ve güvenlik bakımından kontrol edilmeleri sağlanmış oluyordu. Mesela; Halep Türkmen Kazası, Türkan, Ebu Tahir na/liyeleri bu cümledendir. /6. Yüzyılda Kilis merkez olmak üzere, Halep, Birecik, Urfa, Samsat, Kahta, Gerger, Hısn-ı Mansur insert ignore into journalissuearticles values(Adıyaman); ve Amik Ovalarına yayılmış bulunan Ekrad cemaatleri de İzzeddinlü veya Ekrad Kazası olarak taksim edilmiştir. Bütün bu bölgeye yayılan cemaatler İzzeddinlü Taifesi olarak biliniyordu ve İzzeddin Bey de Mfr-i Ekrad idi. Bu gelenek 19. yüzyıla kadar devam etti. /9. yüzyılm ikinci yarısında aşiretlerin iskanı kaçınılmaz hale gelmiş ve 1865 yılında Fırka-i İslahiye çalışmaları çerçevesinde İslahiye ve Hassa kazalarıyla birlikte İzziye Kazası da kurulmuştur. Merkezi Cukanlı ve Sapkanlı köyleri olan Kazanın Okçu İzzeddinli, Amikf ve Şeyhler cemaatleri de Nahiye haline getirilmiştir. /895 yılına kadar kaza olarak kalan İzziye, bu tarihte Kilis`e bağlanmıştır. İzziye Kazası, Halep-Maraş yolunun önemli bir mevkiinde olması dolayısıyla, Mondros Mütarekesinden sonra Fransızlarm Anadolu `ya ilerlemeleri sırasında, Şubat 1919`da Fransızlara karşı ilk mücadeleleri başlatmışlar ve 1920 yılının sonba/tarına kadar büyük yararlıklar göstermişlerdir. Ancak 16 Ekim 1921 Ankara Antlaşmasıyla İzziye kazasının bazı köyleri Fransız mandası altındaki Suriye`de kalmıştır. /938 tarihindeki sıııır olaylarında Okçu İzzeddinli cemaati Fransızların bölgedeki otoritesini hayli zayıjlatmıştır. Bu gelişmelerin Hatay Meselesinin çözümünde önemli bir etken olduğu aşikardır.
Keywords : Kilis, Halep, İzziye İzzeddinli, Milli Mücadele, Hatay Meselesi