Rus Sermayedarlarının Osmanlı Demiryolları Üzerine Bazı Yazışmaları

Authors : İlknur P HAYDAROĞLU, İsmail PEHLİVAN

Pages : 151-172

Doi:10.1501/Tarar_0000000173

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2004-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Emperyalist devletlerin, uluslararası pazarlarda, edindikleri sömürgelerde rekabet etmelerinin temelinde para, paraya bağlı güç kazanma düşüncesi vardır. Oldukça elverişli ve kazançlı bir Pazar olarak gördükleri ve hem siyasi, hem ekonomik, hem de stratejik açıdan güçlerine güç katabilecek olan Osmanlı İmparatorluğu bu rekabetin odak noktası olmuştu. Ticari açıdan üstünlük sağlamanın, ticareti kolaylaştırmanın ve kaynak transferini gerçekleştirmenin en kolay yolu da taşımacılık işini hızlı ve modern bir hale getirmekti. Bunun o zaman için en ideal yolu demiryolu idi. Kendi çıkarları için kullanmak amacıyla Osmanlı topraklarında demiryolu yapımını gönüllü olarak üstlenen, ancak çeşitli imtiyazlarla kar garantisi de alan bir çok şirket faaliyete geçmişti. Bu sırada da çeşitli oyunlar, entrikalar, siyasi manevralar gerçekleştirilmişti. Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili çok eski tarihsel hedeflere sahip olan Rusya da olabildiğince bu sahnenin içinde yer almıştır. Metin içindeki mektuplar, Osmanlı demiryolları ve uluslararası pazar paylaşımı konusunda Avrupa güçleri arasında ortaya çıkan tartışmalarla ilgili Rus görüşlerine ilişkin bazı bilgiler edinmemizi sağlamaktadır. Bu çalışma ile izlenen demiryolu politikaları konusunda bir takım Rus görüşlerini ortaya koyan bazı mektupları sunarak ve Rusya`nın bu mücadeledeki yaklaşımını anlamaya çalışacağız.
Keywords : Demiryolu, İmtiyaz, Pazar, Sömürgecilik, Bağdat