Eski Yakındoğu’da Göz Sembolizmi ve Düalizm: Mezopotamya, Mısır ve İsrail

Authors : Yeşim DİLEK

Pages : 1-30

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Antik Yakındoğu’da ‘göz’ kavramı canlıların görmesini sağlayan bir organ olmanın ötesinde çok farklı anlamlar ifade etmektedir. İyi ve kötü, ilahi ve şeytani, koruyucu ve yıkıcı gibi düalist güçlere sahip olduğuna inanılan göz, antik çağ insanının yaşamını şekillendiren dini hayatında oldukça önemli sembolik rollere sahip olmuştur. Göze yüklenen çift yönlü bu özellikler onu, o dönem insanının inançlarını yansıtan yazılı metin, heykel, ikonografi, kutsal obje, koruyucu muska ve dua gibi dini anlam içeren tüm eserlerde bir şekilde yer almasına neden olmuştur. Bilim ve teknoloji bilgisinden büyük ölçüde uzak olan bu toplumlar, her karşılaştıkları olağanüstü duruma sembolik bir anlam yükleme eğiliminde olmuşlardır ve dolayısıyla yaşam biçimlerini inançları doğrultusunda yönetmiş ve yönlendirmişlerdir. Bu toplumların yarattıkları ve anlam yükledikleri gözün sembolik çağrışımlarına bazı günümüz toplumlarında dahi inanılmaktadır. Gözün belirli güçlere sahip olduğuna duyulan inancın kökeni, Antik Mezopotamya, Mısır ve komşu bölgelerden İsrail’e kadar uzanmaktadır.
Keywords : Düalizm, Göz Sembolizmi, Kem Göz, İlahi Göz, Antik Yakındoğu