Kahire’den Viyana’ya Firar: Çerkes Mehmed Bey’in Habsburg İmparatorluğu’nda İltica Arayışı

Authors : Ömer GEZER

Pages : 39-88

Doi:10.26650/iutd.1196658

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2023-03-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Mısırı’nın iktidar sahibi memlûk beyi Çerkes Mehmed, Bâbıâli ile giriştiği güç mücadelesini 1726 İlkbaharında kaybettiğinde Kahire’den firar ederek önce Trablusgarb’a, ardından Cezayir’e sığındı. Bu sırada gerek Garp Ocaklarının gerekse Fransız diplomasisinin Osmanlı başkentindeki etkisini kullanarak affedilip Mısır’a dönmek için uğraştıysa da İstanbul’da sesini duyuracağı kimse kalmamıştı. Bunun üzerine Trablusgarp ve Cezayir ocaklarının teşvikiyle, affedilmesi için Osmanlı padişahı nezdinde arabuluculuk yapacağına inandığı Habsburg İmparatoru VI. Karl’ın himayesini temin etmek için Trieste’ye gitti. Fakat Hofburg, Osmanlı barışını ve Akdeniz diplomasisini tehlikeye atacağını göz önünde bulundurarak Çerkes Mehmed’in Viyana’ya gelmesine izin vermedi. Nitekim Çerkes Mehmed Bey’in Habsburglara iltica etmek niyetinde olduğu öğrenildiğinde Osmanlı-Habsburg ilişkilerinin gündemi değişmiş, İstanbul, asi beyin tutuklanarak teslimini yahut himaye edilmemesini istemişti. Bu makale Avusturya, Osmanlı ve İngiltere arşivlerine ve Çerkes Mehmed’in mektuplarına dayanarak, Çerkes Mehmed Bey’in Mısır’dan firarından itibaren iltica arayışı ve bu konudaki başarısızlığından sonra Kahire’ye dönerek giriştiği iktidar savaşından ölümüne kadar olan sürece mercek tutmaktadır.
Keywords : Çerkes Mehmed Bey, Osmanlı Mısırı, Osmanlı Habsburg diplomasisi, Cezayir, Şehbender Ömer Ağa, Leopold von Talman