Hun, Gök Türk, Uygur Araştırmalarının Tarihi Gelişimi

Authors : Ahmet Taşağil

Pages : 413-440

Doi:10.26650/iutd.20238112

View : 72 | Download : 128

Publication Date : 2023-11-10

Article Type : Other Papers

Abstract :Bilindiği gibi 19. yüzyılın ikinci yarısı, dünyanın Orta Asya’yı keşif çalışmalarını yoğunlaştırdığı bir dönemdir. Sömürgeciliğin zirve yaptığı bu dönemde batılı araştırıcılar, yarış halinde Orta Asya’nın gizemlerini çözmeye çalıştılar. Söz konusu çalışmalar her ne kadar sömürgeciliğe hizmet etse de Türk kültürünün eski ve derin taraflarını ortaya çıkaran araştırma sonuçları Türk tarihi hakkında bilinenleri farklı noktalara taşımıştır. Dolayısıyla gelişen Türkoloji altın çağını yaşarken tarih çalışmaları da birer birer meyvelerini veriyordu. Genel olarak Orta Asya tarihinin her dönemi ile ilgili değerli eserler yazıldı. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanının ilk yıllarında Türk tarihinin eski dönemleri üzerine araştırmalara ilgi duyulmuş ve açılan kurumlarla sağlam temellere oturtulmaya çalışılmıştır. Bunlardan ilki İstanbul Üniversitesi bünyesinde 12 Kasım 1924 tarihinde kurulan Türkiyat Enstitüsü, Ankara’da 1931’de kurulan Türk Tarih Kurumu’dur. Daha sonra üniversite reformu ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümleri açılınca akademik çalışmalar daha da yaygınlaşmıştır. Ankara Üniversitesi Tarih Bölümündeki Genel Türk Tarihi, İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümünde ise Umumî Türk ve Asya Tarihi kürsüleri, Türkiye dışında yaşayan Türklerin ve Eski Türk Tarihini incelemek üzere kurulmuşlardı. Daha sonraki dönemlerde başka üniversitelerin açılmasıyla sayı çoğalmış ve de yaygınlaşmıştır.
Keywords : Hunlar, Gök Türkler, Uygurlar, İslam Öncesi Türk tarihi, Şarkiyat, Orta Asya