James Bryce’ın Ermeni Sorunu’ndaki Rolü

Authors : Fahriye Begüm Yildızeli

Pages : 169-191

Doi:10.26650/iutd.20241450659

View : 44 | Download : 39

Publication Date : 2024-08-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Büyük Britanya tarihinin en ihtişamlı çağı olarak nitelendirilen Kraliçe Viktorya döneminde kültürel emperyalist politikaların uygulanmaya başlanması ile birlikte İngiliz aristokratlarının temel hedeflerinden biri Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan gayrimüslimler olmuştur. İrlandalı akademisyen, diplomat ve politikacı James Bryce, Ermeni Sorunu ve Türk düşmanlığı üzerine ciddi bir kamuoyu oluşturulmasını sağlayan önemli propagandistlerdendir. 1870’li yıllardan itibaren İngiltere’nin Ermeni Sorunu’nda etkin olması için yaptığı çalışmaların yanı sıra 1893 yılında İngiliz-Ermeni Derneği’ni kurmuştur. 1915 yılında İngiliz Hükümeti’nin isteği üzerine Ermeni katliam iddialarını güçlendirmeyi amaçlayan Bryce, tarihçi Arnold J. Toynbee ile Blue Book (Mavi Kitap) isimli eseri yayımlayarak propaganda faaliyetlerinin sistematik bir biçimde ilerlemesine katkıda bulunan önemli bir aktördür. 84 yıllık yaşamı boyunca tarih, hukuk ve diplomasi ile ilgilenen James Bryce’ın çok yönlü politik kimliği onu Liberal Parti’nin önde gelen otoritelerinden biri haline getirmiştir. Siyasi kariyerinin yanı sıra Bryce, İngilizlerin Ermeni Sorunu politikasının psikolojik dinamiklerini gündemde tutmaya çalışmıştır. Bu çalışma, Bryce’in Ermeni Sorununun uluslararası düzeye taşınmasında düşüncelerini analiz ederek siyasal iletişim faaliyetlerinin İngiliz ve Amerikan kamuoyundaki etkilerini değerlendirecektir.
Keywords : Ermeni Sorunu, Mavi Kitap, James Bryce, İngiliz Ermeni Derneği