Tarsus Elektrik Altyapısı Tarihine Bir Bakış (1906-1938)

Authors : Ozan ARSLAN

Pages : 1-16

Doi:10.18513/egetid.327725

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2017-07-19

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde modernleşme girişimleri giderek artmaktaydı. Bu modernleşme faaliyetlerinden birisi de şehir sokaklarının geceleri aydınlatılmasıydı. Birçok şehirde, geceleri sokakların havagazı ve elektrikle aydınlatılması için girişimlere başlanmıştır. Bu kentlerin arasında Tarsus da vardı. Tarsus elektrik altyapısının tarihi üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların hepsinde Tarsus Elektrik Santrali’nin 1902’de faaliyete geçtiği belirtilmiştir. Ancak şehrin elektrik altyapısının yapılması 1906’da düşünülmüştür. Kentteki aydınlatma ve içme suyu sıkıntısından dolayı bir hidroelektrik santrali yapılması planlanmıştır. Çalışmalar sonucunda kentin elektrik altyapısı 1910’da tamamlanmıştır. Kentin elektrik altyapısı, Tarsus Belediyesi tarafından yapılmıştır. Elektrik santrali, planlandığı gibi bir hidroelektrik santraliydi. Santral, kent merkezinin yaklaşık iki kilometre kuzeyinde Berdan nehrinin yanına inşa edilmiştir. 75 kilowatt elektrik üretebilmekteydi. Elektrik, santralden yüksek gerilimli olarak kent merkezine iletilmiştir. Burada alçak gerilime indirilerek elektrik abonelerine dağıtılmıştır. Elektrik altyapısı, önceleri Tarsus Belediyesi tarafından yönetilmiştir. Daha sonra bu işin belediyenin doğrudan idare edeceği bir iş olmadığı düşünülmüştür. Bu nedenle kentin elektrik altyapısı 1922/1923’te Tarsus Elektrik Komandit Şirketi’ne devredilmiştir. Ancak elektrik şirketinin önemli bir kısmı belediyeye aitti. Dolayısıyla kentin elektrik altyapısının yönetiminde belediyenin idaresi devam etmiştir. Elektrik ücretlerinde, abonelerin niteliğine göre farklı tarifeler uygulanmıştır. Postane, cami, okul, kışla gibi resmi kurumlara mevcut ücretin yarısı alınmıştır. Sanayi kuruluşlarına da indirimli tarife uygulanırdı. Tarsus elektrik santrali, Türkiye’nin teknoloji tarihi açısından önemlidir. Çünkü bu santral Türkiye’nin ilk elektrik santrallerinden birisidir.
Keywords : Tarsus hidroelektrik santrali, elektrik, Türkiyenin Modernleşmesi