II. Mahmud Devri Reformlarının Tebaa Tarafından Algılanışı

Authors : Yunus İNCE

Pages : 427-457

Doi:10.18513/egetid.376802

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2017-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Mahmud devrinde yönetilenler için reaya yerine tebaa kavramı kullanılmaya başlanmıştır. Böylece yönetilenler arasındaki müslüman-gayrimüslim ayrımını ortadan kaldırmak hedeflenmiştir. Bu değişim padişahın/devletin tüm yönetilenlere eşit mesafede olduğunun ilanı olarak okunabileceği gibi Osmanlı yöneten-yönetilen ilişkisinin modernleşmeyle birlikte değişmeye başladığının da göstergesi olarak da kabul edilebilir. Söz konusu döneme dair devletin ya da padişahın bakış açısından tebaanın sosyal, iktisadî, askerî konumu hakkında çok miktarda belgeye/metne ve bu belgelerden/metinlerden yola çıkılarak hazırlanmış pek çok araştırmaya sahibiz. Ancak tebaanın, devrin padişahını ve yaşadığı devri nasıl algıladığı hakkında fazlaca bilgimiz bulunmamaktadır. II. Mahmud, pek çok tarihçi tarafından reformcu, aydın, merkeziyetçi bir padişah olarak kabul edilmektedir. Hatta onun reformlarının Cumhuriyet reformlarına zemin teşkil ettiği kanısı, tarihçiler arasında yaygındır. Bu çalışmada günümüz tarihçileri tarafından yukarıdaki şekilde tanımlanan II. Mahmud devri ve reformları bu reformlardan olumlu ya da olumsuz etkilenen tebaanın gözünden değerlendirilecektir.
Keywords : Osmanlı Devleti, II Mahmud, tebaa, reform, modernleşme