Osmanlı Döneminde Selanik Vilayetinde Eski Eserler ve Müze Kurulmasına Yönelik İlk Adımlar (1869-1912)

Authors : Gürsoy ŞAHİN

Pages : 335-362

Doi:10.18513/egetid.974627

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2021-07-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı ülkesinde eski eserlere yönelik ilgi ve müzecilik faaliyetleri XIX. yüzyılın ortalarında başladı. 1869’da Müze-i Hümâyȗn’un açıldığı yıl ilki hazırlanan Âsâr-ı Atîka Nizamnamesinin 1874, 1884 ve 1906 yıllarında eksiklikleri giderilerek ülkedeki eski eser kaçakçılığının önüne geçilmeye çalışıldı. İstanbul’dan sonra Konya, Bursa ve Kudüs’te de müze şubeleri açıldı. 1906 yılında hazırlanan nizamnamede Selanik, İzmir ve Sivas’ta yeni bölgesel müzelerin kurulması kararlaştırıldı. Bu kapsamda 1908 yılından itibaren Selanik’te müze kurma çalışmaları başladı. Araştırmada temel amaç Selanik müzesinin açılması için ortaya konulan çabayı irdelemektir. Bu bağlamda ilk olarak Selanik ve çevresinde mevcut eski eserlerden bahsedildi. Bu süreçte Avrupalı arkeologların bölgeye olan ilgisine dikkat çekildi. Bilahare müzelik eserlerin korunması konusunda gerçekleştirilen çalışmalar ve vilayette tespit edilen eski eserlerin Müze-i Hümâyȗn’a nakli hususu irdelendi. Son olarak Selanik Mekteb-i İdadisinde eski eserlerin muhafazasıyla başlayan müzecilik faaliyetleri değerlendirildi. Çalışmanın temel kaynaklarını Osmanlı Arşiv belgeleri, Selanik vilayet salnameleri ve dönemin süreli yayınları oluşturdu.
Keywords : Selanik, Âsâr ı Atîka Eski Eser, Müze i Hümâyȗn, Mekteb i İdadi, Osmanlı Devleti