MEDRESEDEN RÜŞDİYEYE: SAKALLIZÂDE MEDRESESİ VE SOFYA RÜŞDİYE MEKTEBİ

Authors : Mehmet Tuğrul

Pages : 399-421

Doi:10.18513/egetid.1424767

View : 34 | Download : 44

Publication Date : 2024-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti eğitim hizmetlerinin tümünü modern zamanlara değin vakıflar vesilesiyle görmüştür. Bu hizmetler mektep ve medreseler vasıtasıyla icra edilmiştir. Osmanlı Devleti’nde meydana gelen modernleşme hareketleri birçok alanda olduğu gibi eğitim alanında da etkili olmuş ve bu hizmetler merkezi yönetim tarafından organize edilmeye başlanmıştır. Bu kapsamda II. Mahmud’un son dönemlerinde günümüzde orta öğretim kurumlarına karşılık gelen rüşdiye mektepleri kurulmaya başlanmış ve Mekâtib-i Rüşdiye Nezâreti teşekkül edilmiştir. Ancak bu kurum kısa süreli olmuştur. Tazminat Fermanı’nın kabulü sonrasında Sultan Abdülmecid’in girişimleri neticesinde üç kademeli eğitim sistemine geçilmiş ve rüşdiyeler Osmanlı ülkesinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu çalışmaya konu edilen Sofya Rüşdiye Mektebi’nin kuruluşu da işte bu döneme denk gelmektedir. Devletin birçok yerinde başlayan mektep inşa faaliyetleri nedeniyle bazı yerlerde yeni binalar inşa edilene kadar âtıl vaziyette bulunan medrese binaları rüşdiye mektebine dönüştürülmüştür. Sofya’daki Sakallızâde Medresesi de bunlardan biridir. Bu çalışmada arşiv belgeleri ışığında Sofya’da kurulmasına kara verilen rüşdiye mektebinin ilk başta Sakallızâde Medresesi’nde eğitim faaliyetlerine başlaması ve yeni binaya geçiş süreci ele alınacaktır.
Keywords : Rüşdiye Mektepleri, Sakallızâde Medresesi, Bulgaristan, Sofya, Vakıf