İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNDE AZINLIK TARTIŞMALARI

Authors : Yusuf Cihat Zorbacı, Sadık Sarısaman

Pages : 899-932

Doi:10.18513/egetid.1535581

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2024-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde çeşitli vesilelerle azınlıklarla ilgili tartışmalar yaşanmıştır. Bu tartışmaların büyük bölümü ekonomide azınlıkların hakimiyetine dair olmuştur. Milletvekillerinin bir kısmı bu alanda azınlıkların hakimiyetinin kırılması için düzenleme talep etmişlerdir. Bunun yanı sıra azınlıkların Türkleşmesi hususuna değinilmiş bu konuda Türkçenin önemine vurgu yapılmıştır. Çanakkale Milletvekili Ziya Gevher Etili ve Kütahya Milletvekili Besim Atalay gibi bazı milletvekillerinin konuşmalarında ırk ve kan vurgusu yaptıkları görülmektedir. Buna benzer konuşmalara hükümet ve diğer milletvekilleri tepki göstermiş, millet tanımında kültürün ana etken olarak kabul edildiğini açıklamışlardır. Mihver devletlerinin savaştaki avantajlı konumunu kaybetmesinin ardından mecliste Türkiye’nin yayılmacı bir politika takip etmediği ve milliyetçilik anlayışının ırkçılığa dayanmadığına dair söylemler artmıştır. Diğer yandan Kars Milletvekili Cevat Dursunoğlu, 1944 yılında Cumhuriyet Halk Partisinin isteği doğrultusunda azınlıklarla ilgili bir rapor hazırlamıştır. Raporda Türkçenin yaygınlaştırılmasına dikkat çekmiş, mübadele ve göçün teşvikiyle azınlıklarla ilgili çıkabilecek sorunların halledilebileceğini öne sürmüştür. Bu makalede İkinci Dünya Savaşı sırasında Mecliste milletvekillerinin azınlıklarla ilgili tartışmalarını ortaya çıkarmak ve değerlendirmek amaçlanmıştır.
Keywords : Azınlık, Irkçılık, Millet, Meclis, Türkleştirme.