Artukluların Anadolu’da Hakimiyetlerini Tesis Etme Süreçleri

Authors : Hüseyin Erkan BEDİRHANOĞLU

Pages : 137-148

Doi:10.21551/jhf.697486

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2020-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu’daki siyasi parçalanma ve kargaşa zemininde Artuklular, varlıklarını ayrı idari birimler olarak sürdürme imkânını bulmuş ve bunu gerçekleştirmişlerdir. Her ne kadar bu fırsatı ancak XII. yüzyılın başlarında yakalamış ve de çok uzun sürdürememiş olsalar da Doğu Anadolu’da ve Suriye’nin kuzeyinde Haçlılara karşı verdikleri mücadeleler ve kendilerinden sonrakilere bıraktıkları ilmî, kültürel, sanatsal ve bilhassa mimarî eserler ile tarih sahnesinde önemli bir yer edinmeyi başarmışlardır. Bu noktada daha önce yapılmış olan çalışmalarda karşılaştığımız, Artuklular’ın tarih sahnesindeki bu önemli olarak gördüğümüz yönleri görmezden gelinmiş, sadece birkaç Haçlı devletçiği ile mücadele etmiş, aslında pek de etkisi olmayan bir siyasi güç olarak resmedilmiştir. Oysa ki el-Cezire bölgesindeki Artuklu varlığı siyasi, sosyo-ekonomik ve kültürel açıdan hiç de küçümsenmeyecek boyutlardadır. Hatta bu bölgenin, Mardin, Hasankeyf, Amid gibi şehirlerindeki gelişmelerin hiçbir dönemde Artuklular dönemindeki kadar olmadığı aşikâr olup, bu şehirler kale-şehir görünümünden kurtulup, her yönden dinamik şehirlere dönüşmüştür
Keywords : Artuk Bey, Haçlı, İlgazi, Sökmen, Belek Gazi