İslam Tarihi Kaynaklarına Göre İlhanlıların Suriye Seferi (1259-1260)

Authors : İbrahim GÜNEŞ

Pages : 790-804

Doi:10.21551/jhf.934216

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2021-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Hûlâgû, Alamut ve Bağdad’ın zapt ettikten sonra Suriye’yi ele geçirmek üzere 1259 yılında büyük bir askerî sefer başlatmıştır. Moğollar birçok yoldan ilerlerken, ilk olarak el-Cezire bölgesine girip Amid, Meyyafarikin ve Mardin şehirlerini ele geçirmişlerdir. İlhanlıların bir diğer ordu ise Ruha ve Harran’ı zapt etmiştir. Eyyûbî hükümdarı el-Meliku’n-Nâsır’ın Moğollar önünde başarısız olması üzerine birçok Müslüman emir veya asker Mısır’a iltica etmek zorunda kalmışlardır. Moğolların buradaki en büyük başarısı ise Halep ve Dımaşk’ı ele geçirmeleri olmuştur. Nitekim Ketboğa Noyan komutasındaki Moğol ordusunun yaptığı birçok saldırılardan sonra Halep Kalesi Hûlâgû’ya teslim olmak zorunda kalmış, Dımaşk halkı da İlhanlı hükümdarına elçi yollayarak teslim olmak istediklerini bildirmişlerdir. Ardından Hûlâgû, yaklaşık 10.000 askeri komutanlarından Ketboğa Noyan’a bırakıp Karakurum’a dönmüştür. Ketboğa Noyan ise Mısır’a haber yollayıp teslim olmalarını istemiştir. Bu sırada tahtı yeni ele geçirmiş olan Memlûk Sultanı Kutuz, Baybars ve Kalavun gibi emirlerin ısrarı üzerine Moğollar üzerine yürümeye karar vermiştir. Neticede büyük bir seferberlik ilan edilmiş ve Moğolları 1260 yılında Ayn-ı Calut’ta savaşa mecbur bırakmışlardır. İki taraf arasında yaşanan bu şiddetli savaştan sonra, Moğollar tarihte ilk defa yenilgi almış ve başta Ketboğa Noyan olmak üzere ordunun önemli bir kısmı yok edilmiştir. Bu savaşın ardından bölgedeki Moğol ilerlemesi durduğu gibi Moğollar tümü ile Fırat’ın doğusuna atılmışlardır. Biz de burada bu sürecin Arap kaynaklarına göre anlatımına yer verilmiştir.
Keywords : Arap kaynakları, ilhanlılar, Eyyubiler, Hülagü, Suriye