Revanduz Harekâtı ve Ali Şefik Özdemir

Authors : Ahmet ERCİVAN

Pages : 101-113

Doi:10.21551/jhf.1071210

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2022-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında kalan Musul ve Kerkük, yüzlerce yıl Türk hâkimiyeti içerisinde bulunmuştur. Ancak Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılması sonucunda imzalamış olduğu Mondros Mütarekesi’nden sonra Türk topraklarının dışında kalmıştır. Mondros Mütarekesi hükümlerine aykırı olarak İngilizler tarafından işgal edilen Musul, mütarekeden sonra işgale uğrayan ilk Osmanlı toprağı olma özelliğine de sahiptir. Musul-Kerkük topraklarındaki yoğun Türk nüfusu ve Türk topraklarının ayrılmaz bir parçası olması nedeniyle Türkiye burayı terk etmek istememiştir. Türkiye, Musul’un tarihi, coğrafi, siyasi koşulları bağlamında kendisine ait olduğunu düşündüğünden bu haksız işgali kabul etmeyerek Musul ve çevresini işgalden kurtarmak için elinden geleni yapmıştır. Bu bağlamda Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın talimatı ile Revanduz’a gizli bir askerî harekât düzenlenmiştir. Bu harekât, zor şartlar altında Ali Şefik Özdemir komutasında yapılmıştır. Askerî harekât yapılırken bölgedeki aşiretlerden faydalanılmış ve daha çok yerel imkanlar kullanılmıştır. İngiliz yönetimi ise, Musul ve çevresini zengin petrol kaynakları nedeniyle elinde tutmak istemiştir. Bölgeyle ilgili olarak hiçbir tarihi ve kültürel bağı olmamasına rağmen buraları işgal etmekten çekinmeyen İngiliz idaresi bazı yerel aşiretleri kullanmaktan da geri kalmamıştır. Bu çalışmada; Türkiye’nin Musul’u geri alma çabaları incelenmiştir. Bu bağlamda İngilizlerin bölgede yürüttüğü faaliyetler de değerlendirilmiştir. Araştırmada yayınlanan arşiv belgeleri ve alan ile ilgili olarak yazılan eserlere de başvurulmuştur.
Keywords : Musul, Revanduz, Ali Şefik Özdemir, Misakı Milli, Mondros Ateşkesi