Osmanlı Modernleşmesinde Gerilimli Bir Hat : Değişen Kadın ve Ev İlişkisi (1860 -1895)

Authors : Şaban DEMİR

Pages : 170-188

Doi:10.21551/jhf.1072195

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2022-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu XIX. yüzyıla girilirken Batılı bağlamda yönetim merkezli yürütmekte olduğu ıslahatları kurumları üzerinden topluma aktarma çabasına yöneldi. Maarif ve matbuatın başı çektiği ıslahatların toplumsallaştırılması sürecinde özellikle kadınların moderniteyle ilişkileri kritik bir konumdaydı. Toplumun mahremiyet anlayışı açısından kadınların hassas konumları modernitenin sınırları konusunda da atılacak adımlarda dikkatli olunmasını gerektiriyordu. Maarif aracılığıyla aranan makbul kadın profili, matbuat yoluyla da görünürleşmekteydi. Kadının gündelik yaşamındaki detaylar da bu bağlamda matbuatın sayfalarında oldukça geniş yer tutmaya başladı. Özellikle kadının eviyle olan ilişkisi ele alınan konulardandı. Osmanlı evi toplum açısından mahremiyete dayalı kuralların en sıkı uygulandığı mekanlardandı. Kadının doğal yaşam alanı insert ignore into journalissuearticles values(habitat); olarak kabul edilen ev ve kadının üstlenmiş olduğu ev içi roller eğitim ve matbuat aracılığıyla yeniden yorumlanmaktaydı. Matbuat ve maarif aracılığıyla kamusal tartışmaların bir parçası olan Osmanlı kadınının eviyle olan ilişkisi ev ekonomisi, çocukların bakımı, kocasıyla ilişkisi, evin tertip ve düzeni gibi birçok mesele tartışma konusu oldu. Diğer taraftan kızların da dahil olduğu maarifle birlikte yetişmekte olan eğitimli kadının eviyle olan ilişkisi de tartışmalara yeni bir boyut ekledi. Bu bağlamda Osmanlı modernleşmesine ev ve kadının ev içindeki konumu üzerinden bakmak toplum tarafından modernleşmenin nasıl algılandığının anlaşılmasına yardımcı olacak birçok veri barındırmaktadır.
Keywords : Modernleşme, Matbuat, Maarif, Kadın, Ev