Sultan V. Murad Dönemi’nin Viyana Basınına Yansımaları

Authors : İskender KANTEMUR

Pages : 614-650

Doi:10.21551/jhf.1159615

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sultan V. Murad’ın hâkimiyeti daha doğrusu tahtta bulunma dönemi, devlet ricalinin çöküşün önüne geçmek için mücadele verdiği, Avrupalı büyük devletlerin ve Rusya’nın üstünlüğünün aşikâr olduğu, imparatorluk bünyesinde bulunan halkların bağımsızlıkları için savaştığı, Avrupaî düşünce, düzen ve yönetim modellerin tatbikinin tartışılıp uygulandığı bir döneme tesadüf eder. Mecburiyetlerin zorunlu kıldığı bu dönüşüm Balkanlarla yakından ilgilenen Avusturya’nın da ilgiyle takip ettiği bir süreçtir. Almanya, Rusya ve Avusturya’nın ortak görüşmelerinin ardından Avusturya Başvekili Andrassyʼnin kaleme aldığı ve gayrimüslim tebaanın din, ibadet ve vergileri konusunda iyileştirilmelerin istendiği Andrassy Notaʼsı olarak bilinen tebliğ, Sultan V. Murad döneminin hemen öncesinde verilmiştir. Son derece hareketli geçen ve ardı kesilmeyen olayların yaşandığı bu kısa dönemin Viyana basınına yansımaları ana hatlarıyla burada aktarılamaya çalışılacaktır. Zira Sultan V. Murad dönemine dair hemen her gün ve oldukça kapsamlı haberler yapılmıştır. Ancak bunların tamamına yer vermek mümkün olmamıştır. Bununla birlikte Sultanların azil ve cülûsları, Bakan Cinayetleri, Osmanlı–Sırp Savaşı ve meşrutiyet tartışmaları çalışmamın temelini oluşturmaktadır. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu bünyesindeki gazetelerin tamamının taranması gayrikabil olduğundan sadece Viyana merkezli gazetelere yer verilmiştir. Çalışmada ismi geçen gazetelere Avusturya Milli Kütüphanesi Dijital Arşivi’nde ulaşmak mümkündür.
Keywords : Sultan Abdülaziz, Sultan V Murad, Avusturya, Viyana