18. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Devleti’nin Özi Kalesi’ne Gönderdiği Doğal ve Kimyasal İlaçlar

Authors : Mustafa Koyuncu

Pages : 93-105

Doi:10.21551/jhf.1468157

View : 157 | Download : 124

Publication Date : 2024-06-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın konusunu 18. yüzyılın ikinci yarısında Özi Kalesi’ne gönderilen doğal ve kimyasal ilaçlar oluşturmaktadır. Bilindiği üzere Osmanlı’da modern tıp henüz gelişim göstermeden önce tedavilerin büyük bir bölümü bitkiler, kimyasallar ve yağlar ile yapılmaktaydı. Osmanlı Devleti kendisinden önce kurulmuş devletlerden esinlenerek askeri, siyasi ve ekonomik anlamda birçok kurumu ihdas etmiştir. Bununla birlikte Selçuklu, Bizans, Orta Asya ve İslam devletlerinden tıp alanında da faydalanarak bu büyük mirası devralmıştır. Bu minvalde tıp alanında dikkate şayan eserler ortaya konularak hangi hastalıkların nasıl tedavi edileceğine dair tafsilatlı bir anlatım gerçekleştirilmiştir. Kaleme alınan eserlerde hangi tür bitkilerin, kimyasalların ve yağların kullanılacağı, kullanım miktarları, uygulanışı ve yan etkileri net bir dille anlatılmıştır. 18. yüzyılın özellikle ikinci yarısında Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ciddi savaşlar yaşanmıştır. 1768-1774 ve 1787-1792 Osmanlı- Rus Savaşları Özi Kalesi’nin merkezde olduğu savaşlardır. Bu savaşlarda Özi Kalesi ciddi bir rol oynamış ve Osmanlı Devleti kalenin korunması adına ciddi bir asker mevcudu oluşturmuştur. Bu askerler ve kalede bulunan diğer insanların tedavileri için Özi Kalesi’ne birçok mühimmat gönderilmiştir. Kaleye gönderilen mühimmatların içerisinde çeşitli bitkiler, kimyasallar ve yağlar bulunmaktaydı. Bu bağlamda makalemiz üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kalede bulunan bitkiler, ikinci bölümde kalede bulunan kimyasallar, üçüncü bölümde ise kalede bulunan yağlara değinilmiştir. Kalede bulunan tüm bunların ne için kullanıldığı, nasıl kullanıldığı ve ne miktarda olduklarından bahsedilmiştir.
Keywords : Özi, Kale, İlaç, Bitki, Tıp