Osmanlı Devleti’nde Yöneten-Yönetilen İlişkileri (1094-1110/1683-1699)

Authors : Mine Özer

Pages : 147-164

Doi:10.21551/jhf.1468781

View : 138 | Download : 114

Publication Date : 2024-06-19

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Viyana Seferi ile başlayan 1683-1699 yılları arası, Osmanlı Devleti için siyasi ilişkiler kadar merkez-taşra ilişkisi açısından da önemlidir. Savaş yılarında merkezin dikkatini daha çok cephelere ve siyasi ilişkilere yönlendirmesi, yerel yöneticilerle reayanın teamüllere aykırı hareketlerde bulunmasına neden olmuştur. Ancak savaş dönemlerinde her ne kadar daha çok savaş merkezli olunsa da belli bir nizama sahip Osmanlı Devleti taşra yönetimini göz ardı etmemiştir. Çalışmada, arşiv belgeleri üzerinden yöneten-yönetilen ilişkisi karşılaşılan sorunlar çerçevesinde ele alınmıştır. İlk olarak Osmanlı Devleti’nin 1683-1699 yıllarındaki genel durumdan bahsedilmiş sonrasında yönetim anlayışına değinilmiştir. Yönetimle ilgili olarak iktidar ve otorite gibi kavramların tanımının ardından Osmanlı yönetim anlayışı kısaca izah edilmiştir. Devamında arşiv belgeleri üzerinden yöneten- yönetilen ilişkisi ele alınmış olup merkez, yerel yöneticiler ve reaya arasında yaşanan olaylar, belgelere yansıyan problemler ve merkezin bu problemlere yaklaşımı değerlendirilmiştir. Belgelerden elde edilen konular devlet görevlilerinin suiistimalleri, haksız veya nizama aykırı uygulamalar, vergi toplanmasında yaşanan sorunlar, merkezin asayişi sağlamaya yönelik önlemleri şeklindedir. Böylece taşrada yaşanılan sorunların tespitinin yanında sorunların çözümüne yönelik konuları içeren belgeler de çalışmada kullanılmıştır.
Keywords : Yöneten, Yönetilen, Taşra