1974 Kıbrıs Barış Harekâtı ve Muğla’da Devrim Gazetesine Yansıması

Authors : Bayram Akça

Pages : 472-494

Doi:10.21551/jhf.1589789

View : 37 | Download : 24

Publication Date : 2024-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :1571 yılında Osmanlı Devleti’ne katılan Kıbrıs Adası 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrası imzalanan Berlin Antlaşması’na kadar Türk idaresinde kalmıştır. Berlin Antlaşması ile geçici olarak İngiltere’ye bırakılan ada I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Almanya’nın yanında savaşa girmesiyle İngiltere tarafından tek taraflı olarak ilhak edilmiştir. Bu ilhak Lozan Antlaşması ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası 12 Adaların Yunanistan’a katılması üzerine Kıbrıslı Rumlar da adayı Yunanistan’a bağlamak üzere harekete geçmiştir. Bu amaçla önce tek taraflı bir referandum yapmışlardır. Bu referandumu Birleşmiş Milletler tanımayınca terör eylemlerine başlamışlardır. 1955-1958 yılları arasında terör eylemleri artınca Türkiye, Yunanistan ve İngiltere Londra’da bir araya gelip adada Rum ve Türkler’den oluşan bir Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasına karar vermişlerdir. Bu Cumhuriyetin kurulmasına rağmen Kıbrıslı Rumlar adayı Yunanistan’a bağlama fikrinden hiç vazgeçmemiştir. Bu amaçla 15 Temmuz 1974 tarihinde adada bir darbe yaparak daha ENOSİS’çi olan Nikos Sampson’u işbaşına getirmişlerdir. Bu durum karşısında Türkiye, Kıbrıslı Türklerin haklarını korumak için 20 Temmuz 1974 tarihinde I. Kıbrıs Barış Harekâtı’nı başlatmıştır. Bu harekât 22 Temmuz 1974 tarihinde sona ermiştir. 25 Temmuz 1974 tarihi ile 14 Ağustos 1974 tarihi arasında Türk, Rum ve İngiliz hükümetleri Cenevre’de tekrar barış görüşmelerine başlamıştır. Ancak bu görüşmelerden sonuç alınamayınca 14 Ağustos 1974 tarihinde Türkiye, II. Kıbrıs Barış Harekâtı’nı başlatmış 16 Ağustos 1974 tarihinde sona erdirmiştir. İkinci Kıbrıs Barış Harekâtı’na Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere Batılı Devletler sert tepki göstermiştir. Bu tepkiye Kıbrıs’ta önce 1975 tarihinde Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin kuruluşa ile sonra da 1983 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Devleti’nin ilanı ile karşılık verilmiştir. Bu çalışmada, 1960 ile 1977 yılları arasında Muğla’da yayınlanan tek siyasi gazete olan Devrim Gazetesi kullanılarak Muğla yerel basınının Kıbrıs meselesine ve 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’na bakışı ortaya konulmuştur. Bu bağlamda Devrim Gazetesi’nin, özellikle Kıbrıs’taki terör olaylarını, Kıbrıs’taki iktidar değişimini, Başbakan Bülent Ecevit’in Londra görüşmesini, Türkiye’nin gerçekleştirdiği I. Kıbrıs Barış Harekâtı’nı, Cenevre Konferanslarını ve II. Kıbrıs Barış Harekâtı’nı okuyucularına günü gününe doğru ve güvenilir bir şekilde aktardığı görülmüştür. Diğer taraftan gazetenin Türk Silahlı Kuvvetlerine destek amacıyla Muğla’da bir yardım kampanyası başlattığı belirtilmiştir. Ayrıca gazetenin köşe yazarları da yazılarında, Kıbrıs’ta Rumların Türklere yaptığı katliamları, Batılı Devletlerin bu durumu sessiz kalmasını, Türkiye’nin Kıbrıs’a neden Barış Harekâtı gerçekleştirdiğini ve bunun sonuçlarını yazarak Muğla kamuoyunu aydınlatmaya çalışmışlardır.
Keywords : Türkiye Cumhuriyeti, Kıbrıs Barış Harekâtı, Muğla, Devrim Gazetesi