Çaykara Yöresi, Çaykara Rumcası İle Arkaik Anadolu Türkçesi Ve Türk Kültürü Ekseninde Etnisite Algısı

Authors : Yunus Mutlu

Pages : 93-133

Doi:10.21551/jhf.1632589

View : 70 | Download : 32

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Çaykara yöresinde konuşulan Rumca ile yörede yaşayan insanların kültürel değerleri üzerinden milliyetçilik algıları ele alınmıştır. Yöredeki etnik oluşum Çaykara’nın coğrafyasıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu anlamda Çaykara’nın yerleşime açılma biçimi ve diğer yapısal unsurlar önemlidir. Buna göre Çaykara’nın iskânı sahilden kırsala değil, kırsaldan sahile doğru gerçekleşmiştir. Değişik sebeplerle göçe maruz kalan Kafkas ve Türk toplulukları, Demirkapı geçidinden giriş yaparak, Solaklı Vadisinden aşağıya yayılmışlardır. Bu topluluklar içerisinde ağırlıklı olarak Kıpçak ve Peçeneklerin olduğu görülür. Anadolu’nun Türk iskânına açılmasıyla Çaykara da zamanla, Türk topluluk ve Beyliklerinin etki alanına girmiştir. Zira Kıpçak ve diğer Türk topluluklarından kalan dil, arkaik Anadolu Türkçesi, temel yaşam biçimleri, inanışlar ile muhtelif kültür unsurları halen ağırlığını korumaktadır. Çaykara’nın Anadolu ile olan bağlantısını Maraşlı Köyü ve Maraşlı kardeşler üzerinden, Rumca etkisini Türk ve Rum unsurlarının bir arada yaşamaları ile Bizans’ın asimilasyon politikasıyla açıklamak mümkündür. Bugün ise bu zaviyeden yörede konuşulan Rumcanın bir zenginlik olduğu ancak etnik anlamda Türklük algısını etkilemediği görülmüştür.
Keywords : Çaykara, Rumca, Etnisite, Kıpçak, Arkaik Türkçe