Alternatif Bir Merâtibü’l-Vücûd Tasnifi: Sadreddin Konevî ve Molla Fenârî’de Îcad Sembolleri

Authors : Betül GÜRER

Pages : 32-50

View : 26 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede tasavvuf metafiziğinin kurucu ismi Sadreddin Konevî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 673/1274); ve onun ilk şârihi Molla Fenârî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 834/1431); yaratılışı ve varlığın vücuda gelişini izah etmede kullandığı konuşma insert ignore into journalissuearticles values(nutk); ve yazma insert ignore into journalissuearticles values(kitâbet); sembolleri ele alınacaktır. Ekberiyye mektebinin mimarı Muhyiddin İbnü’l-Arabî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 638/1240); varlığı konuşma ve yazmada ortaya çıkan bir “kelime” olarak değerlendirmiş ve bu bakış açısı üzerinde bir doktrin kurmuştur. Onun öncülük ettiği bu anlayış başta Konevî olmak üzere birçok Ekberî düşünürde akis bulmuş ve bu mesele üzerinde geniş bir birikim ortaya çıkmıştır. Konevî konuşma ve yazma sembollerine hemen hemen tüm eserlerinde temas etmiş, nazarî geleneğin ana metinlerinden biri kabul edilen Miftâhu’l-gayb’da ise müstakil bir bölümde yer vermiştir. Onun söz konusu semboller hakkında ortaya koyduğu görüşleri, Molla Fenârî ve diğer Miftâhu’l-gayb şârihleri tarafından şerh edilmiştir. Makalenin amacı, konuşma ve yazma sembollerinin varlığın Hakk’ın varlığından zuhurunu ifade etmede vasıta olan varlık mertebelerine bir nazîre olarak değerlendirilişini Konevî ve şarihi Fenârî’nin yaklaşımı çerçevesinde izah etmektir.
Keywords : Varlık Merteeleri, Kelime Harf, Konvî, Fenârî, Sembolizm