Ezher’de Sûfî Bir Fakih: Şeyh Ahmed ed-Derdîr Hayatı Eserleri ve Tasavvufi Görüşleri

Authors : Mehmet Şirin AYİŞ

Pages : 78-113

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Şeyh Ahmed ed-Derdîr, 1127/1715 tarihinde Mısır’ın Said bölgesindeki Asyut kasabasında, beni Adiyy kabilesinin ikamet ettiği bir köyde dünyaya gelmiştir. İlk eğitimini köy mektebinde babasının yanında yapmış, onun vefatından sonra vasiyeti üzerine daha iyi bir eğitim almak için Ezher’e gönderilmiştir. Yetişmesinde emeği geçen iki önemli hocası vardır. Mısır’da Mâlikî mezhebinin imamı konumuna geçmesinde emeği olan hocası Ali es-Saîdî’dir. Tasavvuf yoluna girmesine vesile olup Halvetiyye tarikatı esaslarına göre seyr u sülûk yapıp mürşid konumuna geçmesinde emeği olan kişi ise Muhammed b. Sâlim el-Hıfnî’dir. Hıfnî’den hilafet aldıktan sonra ilim ve irşad faaliyetlerine ağırlık vermiş, bir taraftan halife ve mürid yetiştirmiş, diğer taraftan Kelâm, Fıkıh ve Tasavvuf başta olmak üzere önemli eserler kaleme almıştır. Kurduğu tarikata, kendi ismine nisbetle Derdîriyye ismi verilmiştir. Gerek yazdığı eserler gerekse de irşad faaliyetleri ile Halvetiyyenin Mısır ve çevresi ile Sudan, Kuzey Afrika ülkeleri ile Fas, Tunus ve Cezayir gibi Mağrib ülkelerine yayılmasında büyük katkıları olmuştur. Derdîr, medresenin ilmi ile tekkenin terbiyesini şahsında birleştirmiş, medresede müderrislik, tekkede mürşidlik, halkın içinde kanaat önderliği yapmış, hayatını ilim ve irşad faaliyetlerine adamış ve bu yönüyle de tasavvuf tarihinde iz bırakmış önemli bir şahsiyettir.
Keywords : Derdîr, Halvetiyye, Ezher, Mısır