Ahmet Yesevî’nin İrşad Metotları Üzerine Bazı Tesbit ve Değerlendirmeler

Authors : Mehmet Şirin AYİŞ

Pages : 93-120

View : 29 | Download : 11

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam dininin Türkler arasında yayılıp gelişmesinde sûfî şahsiyetlerin büyük çaba ve gayretlerinin olmuştur. Bu zatlardan bir tanesi de Ahmed Yesevî’dir. Tahsil hayatına Yesi’de Arslan Baba’nın terbiyesinde başlayan Yesevî, kısa zamanda ilimde ve maneviyatta önemli mesafeler katetmiştir. Arslan Baba’nın vefatından sonra zamanın önemli İslâm merkezlerinden biri olan Buhara’ya giderek Yûsuf Hemedânî’ye intisap etmiş ve onun terbiyesi altına girmiştir. Yûsuf Hemedânî’nin yanında manevi eğitimini tamamladıktan sonra, memleketi Yesi’ye dönmüş ve orada kendi tarikatını kurarak ilim irşad faaliyetlerine başlamıştır. Yesevî’nin, Türkistan coğrafyasında yapmış olduğu ilim ve irşad faaliyetlerinin başarılı olmasında takip ettiği irşad metotlarının önemli bir rolü vardır. Yesevî’nin irşad faaliyetinin merkezinde, Tevhid inancı, Hz. Peygamberin sünnetine ittiba, şeriatın kurallarına bağlılık, tebliğ ve irşad dilinde halkın anlayacağı Türkçeyi kullanma, Allah’ın varlığı ve birliği ile İslam dininin özüne ters düşmeyen eski Türk milli geleneklerini dışlamama, İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak ile ilgili esaslarını coğrafya insanının kullandığı dilde ve hikmet tarzında yazma ve halka anlatma, insanlara tasavvufun, şer‘î ve ahlakî bir takım meselelerini nasihat şeklinde tebliğ ederek yardımcı olma, irşad konusunda kadınlara yönelik faaliyetlere de yer verme ve irşad hizmeti yaparken dünyevi beklentilere girmeme gibi önemli hususlar vardır. Bu çalışmamızda, Ahmet Yesevî’nin, irşad metotları, hakkında yapılan çalışmaların vardığı ortak sonuçlardan hareketle ortaya konmaya çalışılacaktır.
Keywords : Ahmed Yesevî, Yesevilik, Türkistan, İrşad, Metot