TASAVVUF KLASİKLERİNDE ORUÇ

Authors : Veysi CENGİZ

Pages : 133-166

View : 33 | Download : 8

Publication Date : 2022-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Sûfiler, kalbi ma’siyetlerden alıkoyan en önemli ibadetin oruç olduğunu ifade ederler. Bu sebeple orucun hem maddi kalbe hem de manevi kalbe olan faydalarından bahsetmiş, kalp gözünün açılması için oruç sayesinde gıda ve şehvetlere set çekildiğini belirtmişlerdir. Sûfiler, varlıkta yokluğa alıştıran, nefsin afetlerinden alıkoyan ve insanı kemâle götüren oruç ibadeti ile marifet ve keşif mahalli olan kalbin tasfiyesi üzerine yoğunlaşmış ve yegâne hedefin kalbi selime ulaşmak olduğunu belirtmişlerdir. Oruçlu iken sâdece kalbe hâkim olup orucun ruhaniyetine ve âdâbına uygun davranmayı değil, oruç ibadetinden sonra da elde edilen mânevi kazancın sürdürülmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Oruç ibadetiyle, rızâ-i ilahiyi, nefsi tezkiye etmeyi, ahlâkı güzelleştirmeyi, sabrı ve takvâyı hedefleyen klasik eser müellifi sûfilerin, konu ilgili izahatlarının ayrıntılarıyla incelenmesi çalışmamızın amacını oluşturmaktadır. Bu sebeple klasik eser müellifi olarak tasavvuf ilminde rusuh kesbetmiş, batınî ve zâhiri ilimlere vukûfiyetleri ve ehli Sünnet tasavvufunun oluşumunda önemli katkıları bulunan, Muhâsibî’nin, er-Riâye li Hukûkillâh, Serrâc’ın, el-Lüma’, Kelâbâzî’nin, Kitabü’t-tearruf li mezhebi ehli’t-tasavvuf, Mekkî’nin, Kûtü’l-kulûb, Hücvîrî’nin, Keşfü’l-mahcûb, Kuşeyrî’nin, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, Gazâlî’nin, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, Sühreverdî’nin, Avârifü’l-Maârif, İbn Arabî’nin, Füsûsu’l-Hikem ve el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye adlı eserleri ile Mevlânâ’nın, Mesnevî, “Dîvan-ı Kebîr” ve “Fîhi Mâ-Fîh” eserlerinin içinde konumuz ile alakalı yer alan görüşler incelenmiştir.
Keywords : Oruç, İbadet, Nefis, Kalp