Ebû Abdurrahman es-Sülemî ve Tasavvufî Görüşleri

Authors : Hatice GARGU KARADENİZ, Veysel AKKAYA

Pages : 1-25

View : 76 | Download : 43

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ebû Abdurrahman es-Sülemî, yaşadığı 4./10. asırda muhaddis, müfessir, müverrih, müellif, âlim, imâm, hâfız ve bunlardan daha ziyade Horasan şeyhi olarak maruf ve meşhur olan bir sûfîdir. Sülemî, zikredilen tüm bu vasıflarının zenginleştirip kemâle erdirdiği sûfî kimliğinin bir tezahürü olarak, tasavvufun tarih, ilim, zikir, âdâb, ahlâk, mücâhedeler, hâller, makamlar, ruhsatlar, sûfîlerin söz ve yaşantıları, âyet ve hadis yorumları, hataları vd. konulara dair birçok eser telif etmiştir. O, zikredilen konulara dair kaleme aldığı eserler ve yetiştirdiği müridlerle, zamanının iki önemli tasavvuf merkezi Bağdat ve Horasan ekollerinden devraldığı irfanî mirası, yazılı ve uygulamalı olarak tevarüs ettiren başlıca sûfîlerden biridir. Sülemî, tasavvuf ve sûfîlerin çeşitli veçhelerine dair yazdığı onlarca eserde; bir yandan tasavvufun hakîkatini dilsel manada izah etmeye çalışırken diğer yandan müntesibi olduğu Melâmetiyye/Melâmetîliğin usûl, esas ve gereklerini ortaya koymayı amaçlamıştır. Bir diğer ifadeyle o, tasavvufun ne olup ne olmadığını beyan ederken, konuları melâmetî bakış açısıyla ele alıp tasavvufî bir değer dünyası inşa etmiştir. Sülemî’yi özgün ve seçkin kılan en önemli husus; tüm bunları alanında ilk olma payesiyle yapmış olmasıdır. Binaenaleyh tasavvufun hakîkati alanına giren mesele ve mevzuları ehl-i melâmet gözüyle yorumlayan ve bunu yaparken ardında en eski ve en kapsamlı yazılı kaynaklar bırakan Sülemî’nin hayatı, eserleri ve bazı tasavvufî görüşleri hakkında bu çalışmada ana hatlarıyla bilgi verilmiştir.
Keywords : Ebû Abdurrahman es Sülemî, Tasavvuf, Melâmetîlik, ehl i Melâmet, Melâmetî