Revizyonist Tarihçi Patricia Crone’un Mevâlî Anlayışı

Authors : Öznur ÖZDEMİR, Saim YILMAZ

Pages : 357-385

Doi:10.47424/tasavvur.909641

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Batı’da revizyonist oryantalistler arasında sayılan Patricia Crone insert ignore into journalissuearticles values(1945-2015); erken dönem İslâm tarihinin farklı konularına ilişkin kitap ve makale türünde pek çok eser vermiş velûd bir araştırmacıdır. Emevî ve Abbâsî top-lumunda mevâlînin yeri ve rolü ise akademik hayatının başlangıç yıllarından itibaren ilgilendiği özel konulardan biri olmuştur. Revizyonist bakış açısı ile kaleme almış olduğu çalışmalarda Müslüman müelliflerin yazmış olduğu kaynaklara önyargılı bakışı, uyguladığı yöntem ve ulaştığı sonuçlar başta batılı bilim adamları olmak üzere ilim dünyasından ciddi eleştirilere sebep olmuştur. Bununla birlikte Crone’un mevâlî konusunda yaptığı çalışmaların İslâm araştırmaları sahasında Doğulu ve Batılı araştırmacılar üzerinde olumlu ya da olumsuz bir etki meydana getirdiği açıktır. Bu makalenin öncelikli hedefi, Crone’un İslâm toplumundaki mevâlî hakkındaki görüşlerini ana hatlarıyla ve mümkün olduğu kadar yorumsuz bir şekilde ortaya koymaktır. Üç bölümden oluşan bu çalışmada, öncelikle Crone’un öncelikle Crone’un revizyonist bakış açısı ve mevâlî hakkındaki eserleri ele alınmıştır. İkinci kısımda mevâlî kavramı ve kökeni hakkında ileri sürdüğü farklı görüşlerine yer verilmiştir. Son olarak üçüncü kısımda Hulefâ-yi Râşidîn insert ignore into journalissuearticles values(11-41/632-661);, Emevîler insert ignore into journalissuearticles values(41-132/661-750); ve Abbâsîler insert ignore into journalissuearticles values(132-656/750-1258); dönemlerindeki mevâlînin sosyal, siyasî, askerî ve iktisadî hayattaki konumu ile ilgili tespitlerine yer verilmiştir. Crone’un mevâlî hakkındaki görüşlerini ele alan bu çalışmanın amacı, konuyla ilgili daha ileri çalışmalara vesile olmaktır.
Keywords : İslam Tarihi, Patricia Crone, Mevâlî, Revizyonizm