Tabakât ve Ricâl Kitaplarında Zındıklık ve Zındık Olduğu Söylenen Hadis Râvîleri

Authors : Murat ÖKTEM

Pages : 955-989

Doi:10.47424/tasavvur.910851

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm tarihinde Hz. Osman’ın şehit edilmesinden sonra Müslümanlar arasında ciddi problemler açığa çıkmış sahâbe arasında iki büyük savaş meydana gelmiştir. Bu olaylar fitne diye isimlendirilirken, bu zamana da fitne zamanı denmiştir. İslâm ümmetinin bu karışık durumundan istifade etmek isteyen İslâm düşmanları, Müslümanlar arasındaki fitne tohumlarını daha çok yeşertmek için onlara zarar verebileceğini düşündükleri çeşitli faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu İslâm düşmanlarının başında zındıklar gelmektedir. Hemen her konuda binlerce rivâyet uydurdukları söylenen zındıkların, Müslümanlar tarafından tanınıp bilinmesi gerekliydi. Bunun için İslâm âlimleri onlar hakkında birçok eser kaleme aldılar. Aslında birçoğu hadis âlimi olan tabakât ve ricâl müellifleri de kaleme aldıkları eserlerinde zındıklardan bahsettiler; öyle ki bu eserler içerdikleri bilgilerle zındıkların bilinmesi açısından son derece yararlı olmuştur. Bu makalede tabakât ve ricâl eserlerinde zındık ifadesinin kimler için kullanıldığı tespit edilmiş, ayrıca yine bu eserlerde cerh ve ta‘dîl âlimleri tarafından zındık olduğu söylenen hicri ilk üç asırda yaşamış hadis râvîleri hakkındaki iddialar ele alınıp incelenmiştir.
Keywords : Hadîs, tabakât, ricâl, zındîk, hadîs râvîsi