Alâaddin Musannifek’in Şerhu’l-Misbâh fi’n-nahv’inde Naklî Kaynaklar: Âyet, Hadis ve Arap Kelamı

Authors : Necmettin ÖZTÜRK, İbrahim ŞABAN

Pages : 215-238

Doi:10.47424/tasavvur.1231819

View : 67 | Download : 58

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Arapçaya dair gramer çalışmaları ilim ve kültür merkezi Basra’da Ebü’l-Esved ed-Düelî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 69/688); ile başlamış, Abbâsîler döneminde insert ignore into journalissuearticles values(750-1258); Halîl b. Ahmed insert ignore into journalissuearticles values(ö. 175/791); ve Sîbeveyhi insert ignore into journalissuearticles values(ö. 180/796); gibi âlimler ile gelişme göstermiştir. Abbâsîler döneminden sonra şerh ve haşiye tarzında devam eden bu çalışmalar Osmanlılar döneminde insert ignore into journalissuearticles values(1300-1922); pek çok âlimin bu tarz eserler kaleme almasıyla zirveye ulaşmıştır. Nahve dair şerh tarzında eser kaleme alan âlimlerden biri de Ali b. Muhammed b. Mes‘ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 875/1470);’dir. Genç yaşta eser vermeye başladığı için Musannifek lakabıyla meşhur XV. yüzyıl Osmanlı dil âlimi Alâaddin Musannifek nahiv meselelerini temellendirirken Kur’ân, hadis ve Arap kelamı gibi naklî; kıyas ve istishab gibi de aklî delillere müracaat etmiştir. Bu makalede ise Musannifek’in şerh yaparken şerh metodlarını ortaya koymak amacıyla sadece Kur’ân, hadis ve Arap kelamı gibi naklî kaynaklara başvurma yöntemi ele alınmıştır. Bu çerçevede Musannifek’in şerh yaparken naklî kaynaklara başvurma yöntemi; onun Nâsır b. Abdisseyyid b. Alî el-Mutarrizî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 610/1213); el-Miṣbâḥ’ı üzerine yaptığı Şerḥu’l-Miṣbâḥ fî’n-naḥv adlı nahiv eseri incelenerek nitel bir yaklaşımla ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Musannifek, Şerḥul Miṣbâḥ fîn naḥv, Kurân, hadis, Arap kelamı