Buhârî’nin Sahîh’inde Hocası Abdullah b. Sâlih el-Mısrî’den (ö. 223/838) Rivâyette Bulunup Bulunmamasının Araştırılması

Authors : İbrahim HANEK

Pages : 837-867

Doi:10.47424/tasavvur.1255905

View : 98 | Download : 76

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Buhârî’nin meşhur hocalarından kabul edilen Abdullah b. Sâlih el-Mısrî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 223/838);, el-Câmi‘u’s-Sahîh’teki rivâyetlerinin keyfiyeti hadis âlimleri arasında tartışma konusu olmuştur. Sünen sahiplerinden Ebû Dâvûd, Tirmizî ve İbn Mâce’nin rivayetlerine yer verdiği Abdullah b. Sâlih, Buhârî’nin kendisiyle mülaki olduğu ve aynı zamanda kendisinden el-Edebü’l-müfred, el-Kırâe halfe’l-imâm ve et-Târîhu’l-kebîr gibi eserlerinde rivâyette bulunduğu önemli bir şahsiyettir. Ancak el-Câmi‘u’s-Sahîh’inde ondan doğrudan rivâyette bulunup bulunmadığı, Hadis âlimleri arasında tartışma konusu olmuştur. İsmâîlî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 371/982); ve Hâkim insert ignore into journalissuearticles values(ö. 405/1014); Buhârî’nin Sahîh’inde ondan hiçbir hadis tahrîc etmediğini iddia ederken Zehebî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 748/1347); ve Aynî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 855/1451); tahrîçte bulunduğu görüşünü savunmaktadır. Bu ihtilafın iki sebepten kaynaklandığını söylemek mümkündür. Birincisi, Sahîh’in nüshaları arasında farklılıkların bulunması, ikincisi de Buhârî’nin bazı râvileri mühmel olarak zikretmesidir. Bu çalışmada Sahîh’in muhtelif nüshalarını araştırıp onlarda kimliği “Abdullah b. Sâlih”, “Abdullah” ve “Ebû Sâlih” şekillerinde söylenen kişinin, gerçekten Abdullah b. Sâlih el-Mısrî olup olmadığı üzerinde durulacaktır. Ayrıca bu meselede görüş belirten muhaddislerin dayandıkları delillere rivâyet ve dirâyet açısından temas edileceği gibi, rivâyetlerde kullanılan tahammül ve edâ sîgalarının nasıl anlaşılması gerektiğine de dikkat çekilecektir. Nihayet, Buhârî’nin Sahîh’inde Abdullah b. Sâlih’ten tahrîçte bulunup bulunmadığı, şayet bulunmuş ise bunu hangi maksatla yani ihticâc için mi yoksa istişhâd için mi yaptığı hususu tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Hadis, Buhârî, el Câmius Sahîh, Abdullah b Sâlih, el Mısrî