Giritli Ahmed Efendi ve Huzur Dersi Risâlesi’nin Tahlili Neşri

Authors : Süleyman GÜR

Pages : 604-630

Doi:10.31121/tader.756125

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2020-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Huzur dersleri, hicri 1172 senesinden 1342 senesine kadar her yıl ramazan ayında padişahın huzurunda yapılan tefsir dersleridir. Dersler, dönemin önde gelen âlimleri arasından seçilen mukarrir ve muhatapla-rın katılımı ile yapılırdı. Mukarrir, önceden hazırlandığı dersi takrir eder, ardından muhatapların ve bazen padişahın yönelttiği sorularla konular müzakere edilirdi. Bu sayede üst düzey ilmi bir mübâhese cereyan ederdi. Derslerin resmiyet kazandığı 1172’de bu derslere muhatap seviyesinde katılıp, sonraki yıllarda mukarrirliğe yükselen Giritli Ahmed Efendi’nin de bu ilmî atmosferin oluşmasında önemli bir payı var-dır. Zira uzun yıllar saray hocası olarak görev yapan ve saray erkanı ile yakın ilişkileri olan Ahmed Efen-di’nin, huzur derslerine dair bilgilerin oldukça sınırlı olduğu bir dönemde derslere hem muhatap hem de mukarrir sıfatı ile katılmış olduğu görülmektedir. Ayrıca huzur derslerine dair günümüze ulaşan ilk risâle-nin müellifidir. Bu eseri mukarrir olarak bizzat kendisi kaleme almış ve Sultan III. Mustafa’ya takdim etmiştir. 13 varaklık bu Türkçe risâle, 1177 Ramazanında Tâhâ sûresinin ilgili ayetlerini tefsir ederken Sultan’ın yöneltmiş olduğu üç soruya cevap olmak üzere yazılmıştır. Zikredilen bu hususlar Giritli Ah-med Efendi’yi ve onun risâlesini oldukça önemli hale getirmektedir. Bu yüzden makalede onun hayatı, eserleri, katıldığı huzur dersleri ve risâlesi ele alınacak, ayrıca elimizdeki en eski tarihli Huzur Dersi Risâle-si’nin transkripsiyonlu metnine yer verilecektir.
Keywords : Tefsir, Osmanlı, Huzur Dersleri, Giritli Ahmed Efendi, Huzur Dersi Risâlesi